تشنج به عنوان یک فعالیت نورونی همزمان در مغز تشخیص داده میشود که ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. اغلب ما تشنج را به عنوان نشانهای از تب بالا یا صرع میشناسیم. اما تشنج در واقع نمایانگر وقوع همزمانی از نورونها در مغز است و ممکن است با تغییر سطح هوشیاری، لرزش شدید بدن، لرزش دست و پا، تغییر در وضعیت روانی فرد و… همراه باشد. بعد از تشنج، بسیاری از افراد به حالت عادی خود بازمیگردند، اما در بعضی موارد و به وابستگی به علت و نوع تشنج، افراد ممکن است عوارضی را تجربه کنند. چرا که تشنج تأثیر مستقیمی بر مغز دارد، ممکن است عوارض مغزی برای فرد به همراه داشته باشد. به عنوان مثال، تشنج در نوزادان ممکن است منجر به آسیب رسیدن به مغز شود و در نتیجه، رشد صحیح مغز و قابلیت عملکرد صحیح آن و اعضای بدن تحت تأثیر قرار بگیرد. به همین دلیل، افراد باید برای جلوگیری از وقوع تشنج، اقدامات مناسبی را انجام دهند.
تشنج و علل وقوع آن
انواع تشنج و علل ایجاد آن
تشنج انواع مختلفی دارد که جزئیات آنها در این مقاله مورد بررسی قرار نمیگیرد. با این حال، مفید است که با علل ایجاد تشنج آشنا شویم.
علل ایجاد تشنج عبارتند از:
- افت قند خون
- افت فشار خون
- مصرف داروها یا تداخلات دارویی
- تب بالا (یا عفونت شدید)
- اختلالات ژنتیکی
- کمبود خواب
- مصرف الکل یا مواد مخدر
- سکته، ضربه یا خونریزی در مغز
- کمبود ویتامین D یا کمبود سدیم در خون
- مشکلات قلبی
- داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی و ترک سیگار
- اختلالات خود ایمنی مانند ام اس (اسکلروز چندگانه)
علائم تشنج
تشنج همراه با علائم مشخصی همراه است. برخی از علائم تشنج عبارتند از:
- سفید شدن چشم (مردمک یا سیاهی چشم به نظر نمیرسد)
- قفل شدن دست و پا یا کل بدن
- کاهش یا از بین رفتن هوشیاری
- حرکات جهشی یا لرزش شدید بدن، به ویژه در سر، دستها، بازوها و پاها
- عدم توانایی در کنترل حرکات
- عدم واکنش و پاسخ به تحریکات خارجی
- تغییر در الگوی تنفس
درمان قطعی تشنج
برای درمان تشنج، در ابتدا باید علت آن را شناسایی کنیم. اغلب تشنجها به دلیل صرع به صورت متناوب و غیرارادی رخ میدهند، اما تشنجهای دیگر اینگونه نیستند و معمولاً یکباره اتفاق میافتند. اگر تشنج بیش از یک بار رخ داده یا بیش از ۵ دقیقه طول کشیده است، حتماً با خدمات اورژانسی یا پزشک متخصص عصبشناسی تماس بگیرید. در درمان تشنج، پزشک ممکن است از روشهای دارویی یا غیردارویی استفاده کند. به دلیل اینکه مصرف داروهای شیمیایی ممکن است عوارض جانبی داشته باشد یا بعضی از افراد به دلیل بیماریهای دیگر قادر به مصرف داروهای ضدتشنج نباشند، توصیه میشود از عرقیات گیاهی برای درمان تشنج استفاده نمایید.
عرقیات گیاهی ضد تشنج
خواص عرقیات گیاهی برای رفع و درمان تشنج بسیار مفید هستند.
در زیر برخی از این خواص را ذکر میکنیم:
عرقیات گیاهی به دلیل مایع بودن، میزان آب مورد نیاز برای مغز و بدن را تأمین میکنند و تأثیر مستقیمی بر بهبود فعالیت مغزی دارند.
عرقیات گیاهی در واقع یک نوع آب مغذی هستند که با داشتن مواد معدنی و ویتامین، به سرعت در بدن جذب میشوند. این ویژگی آنها برای افرادی که مواد معدنی را به طور طبیعی دیر جذب میکنند، بسیار مفید است.
عرقیات گیاهی، عصارههایی از گیاهان دارویی هستند که خواص بیشماری دارند. ویتامینهای موجود در عرقیات گیاهی ضد تشنج، علاوه بر تأمین ویتامینهای مورد نیاز بدن و مغز، به درمان تشنج کمک میکنند.
یکی از مزیتهای عرقیات گیاهی این است که آنها هیچ عوارضی مانند داروهای شیمیایی ندارند. به همین دلیل، میتوانید با آرامش و اطمینان از عرقیات گیاهی ضد تشنج برای درمان استفاده کنید.
به عنوان مثال، یکی از عرقیاتی که برای درمان تشنج میتوان استفاده کرد، گلاب است. گلاب یک عرقیه آرامبخش اعصاب است که التهاب را کاهش میدهد و در درمان برونشیت نیز موثر است. این عرقیه میتواند حملات ناشی از تشنج را کاهش داده و از طریق خاصیت آنتیاکسیدانی که دارد، سطح رادیکالهای آزاد را کاهش داده و فعالیت مغز را بهبود بخشیده و از همزمانی فعالیت نورونهای مربوط به تشنج جلوگیری میکند.
ترکیبات زنجبیل، دارچین و هل، یک ترکیب بسیار موثر برای درمان تشنج به حساب میآیند
شما میتوانید این سه عرق ضد تشنج را به صورت جداگانه یا ترکیبی را در آب یا چای مخلوط کرده و مصرف نمایید. دارچین از مهمترین گیاهان دارویی ضد تشنج است. با این حال، توجه کنید که این سه گیاه دارای خواص گرمی هستند، بنابراین بهتر است از مصرف زیاد آنها خودداری کنید و میتوانید آنها را به صورت جداگانه یا ترکیبی با مقدار کم در هر وعده استفاده کنید.
عرق بهارنارنج
نیز به عنوان یکی از عرقیات گیاهی مفیدترین موارد برای آرامش اعصاب و کاهش استرس است. برای افرادی که مشکلات عصبی دارند یا مبتلا به تشنج یا صرع هستند، استفاده از عرق بهارنارنج بسیار مفید است. شما میتوانید بهارنارنج را به صورت چای بهارنارنج، دمنوش یا عرق بهارنارنج مصرف کنید تا از تشنج جلوگیری کنید.
عرق زوفا
نیز در طب سنتی برای درمان قطعی تشنج و سردردهای میگرن توصیه میشود.
معجون اعصاب قدح یک ترکیب مفید از عرقیات گیاهی است که برای تقویت سلولهای مغز و اعصاب و بهبود عملکرد آنها موثر است. تشنج به دلیل فعالیت غیرطبیعی و بیش از حد سلولهای مغز رخ میدهد، اما مصرف معجون اعصاب قدح میتواند تأثیر قابل توجهی در بهبود و کاهش تشنج داشته باشد. علاوه بر این، استرس و مشکلات عصبی میتوانند منجر به اختلال در ارتباط بین نرونهای مغز شده و در نتیجه تشنج را ایجاد کنند. با خوردن معجون اعصاب قدح، مشکلات عصبی رفع میشود، آرامش و استرس کاهش مییابد و احتمال بروز تشنج به شدت کاهش مییابد.
همچنین، علاوه بر معجون اعصاب قدح، عرقیات دیگری نیز برای کاهش تشنج مفید هستند. به عنوان مثال، عرق گشنیز، عرق سنبل الطیب، عرق بادرنجبویه، عرق بومادران، عرق بید، عرق شاه اسپرم، عرق کلپوره، عرق مزرنجوش (مرزنگوش) و عرق نعنا.
راههای پیشگیری و جلوگیری از تشنج در ادامه آمده است.
- تغذیه مناسب:
مصرف غذاها و مواد خوراکی که استرس و اضطراب را کنترل میکنند و برای مغز مفید هستند، میتواند به جلوگیری از تشنج کمک کند.
استفاده از عرقیات گیاهی مفید برای تشنج که دارای خاصیت ضدتشنج هستند، میتواند حملات صرع و تشنج را کاهش داده و درمان کند.
مصرف میوهها و سبزیجات، هویج، سیب، غلات و آجیل مانند بادام زمینی، جو دو سر، نان سبوسدار، حبوبات مانند نخود و لوبیا که خاصیت ضد استرس دارند، میتوانند به کاهش تشنج کمک کنند.
به جای عرقیات ضدتشنج، میتوانید از دمنوش گیاهان دارویی که در بالا به آنها اشاره شد، استفاده نمایید.
مصرف پروتئین بدون چربی:
مصرف غذاهای حاوی پروتئین بدون چربی مانند ماهی، تخم مرغ، لوبیا، شیر، مرغ و گوشت قرمز بدون چربی، به تأمین انرژی مغز و بدن کمک کرده و از بروز تشنج جلوگیری میکنند.
این غذاها در درمان عفونت به بدن کمک میکنند و ساختار بدن را برای ترمیم بافتها بهبود میبخشند. (در صورت داشتن طبع سرد، میتوانید از مواد غذایی با طبع گرم در کنار آنها استفاده کنید تا متعادل شود).
مصرف مایعات فراوان:
تامین مایعات کافی برای بدن بسیار مهم است. کمبود آب در بدن و به خصوص در مغز، میتواند عوارض زیادی ایجاد کند و فعالیت سلولهای مغز را تحت تأثیر قرار دهد و تداخل در عملکرد آنها ایجاد کند.
حواس پرتی، آلزایمر، کاهش سطح هوشیاری و تشنج، عوارضی از عوارض بیآبی یا کمآبی مغز هستند. بنابراین، تلاش کنید مایعات فراوانی بنوشید و مصرف میوهها و سبزیجات را افزایش دهید.
مصرف عرقیات ارگانیک همراه با آب میتواندر جلب جذب آب توسط بدن کمک کند، به خصوص اگر خواص این عرقیات ضدتشنج باشند. این موارد بسیار مفید برای جلوگیری از تشنج خواهند بود.
تأثیر خرما بر تشنج
خرما به دلیل داشتن طبع گرم و حاوی مواد مغذی غنی، باعث بالا رفتن دمای مغز، بهبود عملکرد آن، تأمین ویتامینها و انرژی مورد نیاز آن میشود. همچنین، خرما دارای خاصیت آنتیاکسیدانی است و مانند گلاب، با کاهش رادیکالهای آزاد در بدن، میتواند بهبود عملکرد مغز و کاهش یا برطرف کردن تشنجها کمک کند.
غذاهایی که بر تشنج تأثیر منفی دارند
بعضی از غذاها با طبع سرد یا حاوی چربی زیاد و چربیهای ترانس برای افراد مبتلا به تشنج یا صرع ضرر دارند. همچنین، مصرف کافئین و هر نوع افزودنی برای این بیماران توصیه نمیشود.
غذاهایی که بر تشنج تأثیر منفی دارند شامل موارد زیر است:
- کره
- روغن هسته خرما، روغن نارگیل و روغن نخل
- غذاهای فراوری شده مانند کلوچه و کیکهای بستهبندی شده با اضافه کردن چربی، پیتزای منجمد
- چربی گوشت گاو
- ماهی
- فستفود
- ترشی
در مورد مصرف ماست باید توجه داشت که غذاهایی با طبع سرد مانند ماست و دوغ ممکن است احتمال بروز تشنج و حملات صرع را افزایش دهند، بنابراین توصیه میشود مصرف آنها را کاهش دهید.
مصرف غذاهایی مانند ماهی پلو، قورمه سبزی، کوکو و هندوانه نیز بهتر است محدود شود. با این حال، این به معنای کاملاً اجتناب از مصرف آنها نیست؛ بلکه میتوانید همراه آنها از غذاهای با طبع گرم نیز استفاده کنید تا تعادل بدنتان حفظ شود.
معجون ضد تشنج، با ترکیب عرقیات گیاهی ضد تشنجی که در بالا ذکر شد، قابل تهیه است. شما میتوانید این معجون را داشته باشید و براساس وضعیت خود، مقدار مناسبی از آن را روزانه مصرف کنید. به عنوان مثال، میتوانید نصف استکان آن را قبل از ناهار و شام، با معده خالی مصرف کنید.
عرقیات گیاهی هیچ عوارض خاصی ندارند
ترکیب آنها با یکدیگر هیچ مشکلی ایجاد نمیکند و شما نیازی به نگرانی درباره حساسیت یا عوارض خاص ندارید. با این حال، در صورت ترکیب و مصرف دورهای، باید توجه داشته باشید که ترکیب عرقیات گرم و سرد با یکدیگر نیز زیاد گرم یا زیاد سرد نشوند. همچنین، در کنار استفاده از معجون ضد تشنج، بهتر است از موادغذایی متعادل کننده آنها نیز استفاده کنید.
نظرات کاربران