رژیم ترک اعتیاد یا رژیم غذایی مناسب برای افرادی است که قصد دارند از اعتیاد مواد مخدر، الکل، داروها و سایر مواد مضر دیگر که خود را به آنها متصل کردهاند، دست بکشند. این رژیم غذایی با استفاده از اصول تغذیه سالم و شفابخش، به فرد در فرآیند بهبود و ریکاوری بعد از ترک اعتیاد کمک میکند.
اعتیاد، یا به طور سادهتر خوگیری، به مصرف یک ماده خاص مثل مواد مخدر، الکل، داروها و نوشیدنیهای مضر اشاره دارد. این وابستگی میتواند هر فردی را در هر سنی در طول زندگیش درگیر کند و برای او آسیبهای بسیاری ایجاد کند.
در دوران اعتیاد، فرد عموماً تنها به مصرف مواد معتاد روی میآورد و به سلامت غذایی خود کاملاً بیتوجه میشود. این موضوع باعث میشود که بعد از ترک اعتیاد، نیاز به تقویت بدن و بهبود سلامتی وجود داشته باشد.
با توجه به این تفاسیر، رژیم غذایی مناسب، با توجه به شرایط جسمانی فرد، میتواند به طور قابل توجهی در بهبود و ریکاوری پس از ترک و درمان اعتیاد موثر باشد. علم تغذیه با اصول شفاف و شفابخش خود به این مسئله توجه کرده است و نکات مهمی را درباره تاثیر رژیم ترک اعتیاد بر بهبود فرد بعد از ترک اعتیاد ارائه کرده است.
نقش تغذیه در ترک اعتیاد بسیار مهم است
زمانی که فرد عادتهای غذایی سالم را به هم میریزد و به جای آن به مصرف یک ماده مضر و وابسته میپردازد، بدن به مرور زمان با کمبود املاح و مواد مغذی مواجه میشود. به عبارت دیگر، ترک اعتیاد به مواد مخدر، الکل، داروها و سایر مواد مضر، حتی سیگار که برخی افراد آن را به عنوان سرگرمی یا تفریح مصرف میکنند، تاثیرات منفی بسیاری بر سلامت بدن دارد.
مصرف افراطی سیگار میتواند مشکلاتی مانند آسیب به قلب و دستگاه تنفسی را برای افراد سیگاری به همراه داشته باشد. بنابراین، پس از فرایند ترک اعتیاد، فرد ممکن است به دلیل وابستگی شدید قبلی خود، به خوردن و مصرف دوباره نوشیدنی یا ماده اعتیادآور روی آورده و کل روند درمانی خود را رها کند.
بنابراین، برای موفقیت در ترک اعتیاد، نه تنها نیاز به تمرکز بر جنبه های روانشناختی و فیزیکی اعتیاد وجود دارد، بلکه نیاز به بازسازی عادات غذایی سالم نیز حائز اهمیت است. اصلاح رژیم غذایی و مصرف مواد غذایی غنی از املاح و مواد مغذی، در کنار روشهای درمانی دیگر، به فرد کمک میکند تا از وابستگی به مواد مضر دست بکشد و بهبود سلامت جسمانی خود را تداوم دهد.
اما بر اساس تحقیقات انجام شده، داشتن تغذیه و رژیم غذایی مناسب میتواند به طور قابل توجهی از عوارض اضطراب، وابستگی ذهنی، کاهش انرژی و افسردگی که ناشی از مصرف مواد مخدر یا الکل هستند، کاسته و جلوی فرد را در گرفتاری مجدد در چرخه استرس آور اعتیاد بگیرد. در نتیجه، بدن افرادی که با اعتیاد مبتلا هستند، در فرآیند بهبود و پس از آن، برای دستیابی به سلامتی، به یک برنامه غذایی سالم و متنوع نیاز دارند. این برنامه غذایی باید بتواند به سرعت انواع مواد مغذی را در اختیار آنها قرار دهد و در عین حال با راحتی و دسترسی آسان برای فرد قابل اجرا باشد.
آیا ترک اعتیاد باعث افزایش وزن میشود؟
در مراحل اولیه بهبودی از اعتیاد، به دلیل تاثیر مثبت عادات غذایی و تغذیه صحیح، ممکن است فردی وزن بیشتری بگیرد. اما این افزایش وزن نشان دهنده پیشرفت است و نباید نگران کننده باشد. برای داشتن افزایش وزن سالم، میتوانید از یک رژیم غذایی سالم و منظم استفاده کنید که شما را به مصرف میوهها و سبزیجات تازه تشویق میکند و در کنار آن، ورزش را به صورت منظم در برنامه خود قرار دهید. افزایش وزن در دوران پس از ترک اعتیاد به طور طبیعی است و اغلب نتیجه بهبودی فرد معتاد است، اما باید این روند تحت نظر یک متخصص تغذیه انجام شود.
آیا رژیم ترک مواد مخدر با رژیم ترک الکل فرق دارد؟
بله، رژیم ترک مواد مخدر و رژیم ترک الکل به دلیل تأثیرات و ماده محرک متفاوت، ممکن است در مصرف برخی از غذاها با یکدیگر تفاوت داشته باشند. در رژیم ترک الکل، داشتن تغذیه مناسب و مصرف آب به میزان کافی بسیار مهم است و باید یک رژیم غذایی غنی از ویتامینها و مواد معدنی انتخاب کنید. غذاهایی که حاوی ویتامینهای گروه B، منیزیم و آنتیاکسیدان هستند، در رژیم ترک الکل بسیار مفید هستند. اما در رژیم ترک مواد مخدر، شما نیاز دارید به غذاهایی که غنی از فیبر، چربیهای سالم و پروتئینهای بدون چربی هستند، تا بهبود قوای جسمانی خود را تقویت کنید. همچنین، با توجه به درگیری ذهنی بالای افراد معتاد به مواد مخدر، مشاوره و راهنمایی از یک متخصص یا کارشناس تغذیه نیز میتواند در پیشرفت درمان فرد بسیار مؤثر باشد.
در رژیم ترک اعتیاد، باید به سبک زندگی و تغذیه خود توجه کنیم تا بهداشت بدن را بهبود بخشیم. افراد مبتلا به اعتیاد علاوه بر عادات غذایی نامطلوب، الگوی نامنظم خواب، سکون و کمتحرکی نیز دارند که در طولانی مدت بدن را در وضعیت ناسالم قرار میدهد. بسیاری از افرادی که در فرایند ترک اعتیاد و درمان قرار میگیرند، سالها به تغذیه خود توجه نکردهاند و یا به حدی درگیر مصرف ماده مخدر بودهاند که بهطور کلی از خوردن غذاهای سالم غافل شدهاند.
علاوه بر این، در دورهی ترک اعتیاد، عوارضی مانند سردرد، تهوع، وضعیت روانی نامطلوب، تغییر خلق و خو و اختلالات خواب نیز رخ میدهد. با مصرف غذاهای مناسب و رژیم غذایی سالم، میتوان این عوارض را کنترل کرد. در دورهی ترک اعتیاد و پس از آن، میتوانید این غذاها را به بشقاب غذای خود اضافه کنید تا علاوه بر سمزدایی سریعتر، احساس بهتری داشته باشید.
یکی از راههای بهبود عملکرد مغز و کاهش التهابات سیستم عصبی، مصرف غذاهایی است که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند. منابعی از این اسیدها شامل ماهیهای چرب مانند ماهی قزلآلا و ماهی سردابی هستند. بهطور کلی، مصرف غذاهایی که حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند، میتواند به بهبود عملکرد مغز و کاهش التهابات سیستم عصبی کمک کند.
- مارچوبه یک منبع گلوتاتین است و به عنوان یک آنتیاکسیدان معروف است که برای سمزدایی بدن مفید است. همچنین، مارچوبه یک منبع خوب از فیبر، فولات، آهن و انواع ویتامینها است. فشار خون بالا یکی از عوارض مصرف نوشیدنیهای الکلی و مواد مخدر است و مصرف مارچوبه برای افراد مبتلا به این مشکل بسیار مفید است.
- سبزیجات تیره و برگدار مانند اسفناج، کلم بروکلی، کلم پیچ، کاهو و سایر سبزیجات سالاد، منابع خوبی از ویتامین B6، اسید فولیک و بتاکاروتن هستند. این مواد مغذی در افرادی که به الکل و مواد مخدر اعتیاد دارند، به طور کلی کمتر است. به همین دلیل، مصرف این سبزیجات میتواند برای این افراد بسیار مفید باشد.
- پروتئینها میتوانند از منابع حیوانی و گیاهی تأمین شوند. منابع حیوانی از جمله ماهی تن، بوقلمون و مرغ، منابع عالی از پروتئین هستند. ماهی تن حاوی ویتامین B6 است، گوشت قرمز منبع غنی آهن است و ماهی سالمون حاوی مقادیر فراوانی از کلسیم و اسیدهای چرب امگا 3 است.
همچنین، میتوانید پروتئینهای گیاهی مورد نیاز افرادی که در دوره پس از ترک اعتیاد هستند، از منابعی مانند عدس، سویا، لوبیا و کینوا تأمین کنید.
در رژیم ترک اعتیاد، مصرف غذاهایی که دارای خاصیت آنتیاکسیدانی هستند مفید است. این غذاها میتوانند به کاهش التهابات سلولی و بهبود سیستم ایمنی بدن کمک کنند. برخی از این غذاها شامل تمشک، آلوئهورا، سبزیجات رنگارنگ و میوههای تازه هستند.
سبزیجات روشن و میوههایی مانند فلفل دلمهای، پاپایا، توت فرنگی، آناناس، گریپ فروت و پرتقال، منابع غنی ویتامین C هستند و میتوانند سیستم ایمنی افرادی که در دوره نقاهت از ترک اعتیاد قرار دارند را تقویت کنند.
برای تامین انرژی، فرد معتاد به کربوهیدراتهای پیچیده نیاز دارد. برنج، نان، لوبیا و سیب زمینی از جمله کربوهیدراتهای پیچیده هستند که حاوی فیبر بالایی هستند و در فرآیند نقاهت که بدن قوای جسمانی خود را از دست داده است، به افزایش انرژی کمک میکنند.
همچنین، تنها خوردن شیر کافی نیست برای تأمین کلسیم مورد نیاز بدن. شیر، پنیر و کره منابع غنی ویتامین A هستند و میتوانند سلامت دستگاه گوارش را تقویت کنند.
ویتامینهای C، B6، B5، B1 و E از بهترین ویتامینها در دوران ترک اعتیاد هستند. بسیاری از معتادان کمبود این ویتامینها را تجربه میکنند و نیاز به تأمین آنها دارند، زیرا این ویتامینها برای عملکرد صحیح بدن ضروری هستند.
علاوه بر این، معتادان نیز کمبود کلسیم، منیزیم و نیاسین را تجربه میکنند. بنابراین، درمانهای ترک اعتیاد باید شامل مکملها و مواد غذایی حاوی این ویتامینها باشد. ویتامین C، اسیدهای چرب امگا 3، ویتامین D، ویتامینهای گروه B، منیزیم، روی و کلسیم از موادی هستند که باید در رژیم غذایی معتادان درمان شوند.
همچنین، برای انتخاب بهترین مکمل و ویتامینها، میتوانید از مشاوره و راهنمایی یک تخصصی در زمینه ترک اعتیاد استفاده کنید. آنها میتوانند به شما در انتخاب مکملهای مناسب کمک کنند.
مصرف نوشیدنیهای مفید در کنار غذاهایی که در قسمت قبل برای ترک اعتیاد اشاره کردیم، بسیار توصیه میشود. همچنین، مصرف مواد غذایی آرامبخش که به کنترل سطح استرس، اضطراب، تحریک پذیری و وسوسههای شدید نسبت به شروع مجدد ماده اعتیادآور کمک میکنند، نیز پیشنهاد میشود.
مصرف داروهای گیاهی آرامبخش،
توصیه میشود که از خودسرانه مصرف آنها پرهیز کنید و حتماً آنها را تحت نظر پزشک متخصص در زمینه ترک اعتیاد مصرف کنید. به عنوان مثال، چای بابونه دارای خاصیت آرامشبخش بسیار قوی است و میتواند به بهبود کیفیت خواب در فازهای اولیه ترک اعتیاد و کاهش دردها در معتادان مواد مخدر کمک کند.
- سنبل الطیب
یک گیاه است که تأثیر قابل توجهی در افزایش شجاعت و جسارت افراد دارد. این گیاه بسیار مؤثر و مفید در درمان مشکلاتی مانند بی خوابی، استرس، تحریک پذیری و سردرد ناشی از عوارض ترک ماده اعتیادآور است. سنبل الطیب به طور گسترده درمانهای این گونه را تسهیل میکند و به عنوان یک دارو در فرآیند ترک اعتیاد استفاده میشود. همچنین، این گیاه به بهبود سلامت قلب و روان کمک میکند.
- کلاه جمجمه
بیش از سیصد گونه مختلف در سراسر جهان وجود دارد. این گیاه دارویی در درمان مشکلات معده، اسهال، اضطراب، افزایش درگیری و وسواس ذهنی نسبت به مواد معتادآور بسیار موثر است و به عنوان یک درمان در فرآیند ترک اعتیاد استفاده میشود. استفاده از این گیاه همچنین به بهبود سلامت قلب و روانی شما کمک میکند.
- نعناع
نیز به صورت دمنوش و چای مصرف میشود و یک داروی گیاهی خوابآور در فرآیند ترک اعتیاد است. علاوه بر آن، نعناع میتواند اضطراب، تنشهای عصبی، استرس و مشکلات گوارشی را درمان کند و به عنوان یک داروی شفابخش در دوران نقاهت از اعتیاد به کار برود. این گیاه عجیب و غریب ارتباط مستقیمی با سلولهای مغزی دارد و میتواند کیفیت خواب را در افرادی که به دلیل ترک مواد معتادآور از بیخوابی رنج میبرند، بهبود بخشد.
- گیاه شاه پسند،
یک گیاه دارویی است که بسیار موثر در تسکین دردهای عضلانی ناشی از ترک اعتیاد است. این گیاه همچنین برای درمان بیخوابی نیز استفاده میشود و علاوه بر اینکه به سمزدایی کمک میکند، میتواند در کاهش درد و خستگی ناشی از عوارض ترک اعتیاد به شما کمک کند.
- مورد قهوه،
اگر عاشق آن هستید، باید بدانید که این نوشیدنی به دلیل حاوی کافئین، میتواند در کاهش درد و خستگی ناشی از عوارض ترک اعتیاد به شما کمک کند. همچنین، قهوه میتواند وسوسه شما را درباره بازگشت به مواد مخدر یا الکل کاهش دهد.
- مصرف آب گازدار
بهترین راه حل برای افرادی است که به الکل و نوشیدنیهای الکلی اعتیاد دارند. زیرا در دوران اعتیاد به الکل یا مواد مخدر، بدن فرد بخش قابل توجهی از آب خود را از دست میدهد و نوشیدن آب به مقدار زیاد، به هیدراته کردن بدن او کمک میکند. علاوه بر این، تمایل به مصرف ماده محرک اعتیادآور در این افراد به طرز عجیبی کاهش مییابد.
متأسفانه، بیشتر افرادی که به ماده خاصی اعتیاد دارند، از کمبود ویتامین B و C رنج میبرند. بنابراین، در رژیم ترک اعتیاد، مصرف آب انار علاوه بر کاهش مشکلات گوارشی، به بازپروری ویتامینهایی که از بدن معتادان از دست رفتهاند کمک میکند.
در رژیم ترک اعتیاد، باید از مصرف برخی از غذاها پرهیز کنیم. همانطور که در دوران ترک اعتیاد، مصرف برخی مواد غذایی میتواند انرژی از دست رفته در بدن را جبران کند، مصرف برخی غذاها میتواند به جای تقویت بدن، شما را به سمت مصرف مجدد ماده اعتیادآور سوق دهد.
در رژیم ترک اعتیاد، باید از غذاهای ناسالم و ممنوعه پرهیز کنیم
این غذاها شامل شکر و مواد قندی مصنوعی هستند. جالب است بدانید که افرادی که در فرایند بهبود پس از مصرف ماده اعتیادآور قرار دارند، تمایل و هوس بالایی به مصرف شیرینیها و قندها دارند. بنابراین، مصرف شکر تصفیه شده علاوه بر تشدید شرایط این افراد، باعث تخلیه ویتامینها و مواد معدنی از بدن آنها میشود.
قندهای غیرطبیعی مانند سوربیتول، گلوسیتول، گلوکزامین و غیره، جایگزین مناسبی برای شکر نیستند. بنابراین، توصیه میشود که شکر را با شیرین کنندههای طبیعی مانند عسل، شکر نیشکر خام و شربت افرای خالص جایگزین کنید.
غذاهایی که مواد افزودنی و نگهدارنده دارند، در رژیم ترک اعتیاد ممنوع هستند. این نوع غذاها باعث اختلال در هضم غذا در روده فرد میشوند و این امر میتواند فرآیند تمیز کردن کبد را در افرادی که سابقه مصرف مواد مخدر و الکل دارند، دشوار کند.
آرد سفید نیز یک ماده غذایی فرآوری شده است. بدن آن را به راحتی تجزیه میکند و مصرف آن برای افرادی که در حال ترک اعتیاد هستند، همانند مصرف شکر مضر است. میتوانید به راحتی آرد سفید را با انتخاب غلات کامل در رژیم غذایی خود جایگزین کنید.
نظرات کاربران