ویتامین B یک گروه از ویتامین‌های حل در آب است که شامل هشت عضو مختلف می‌شود. این ویتامین‌ها به دلیل عدم جذب آنها توسط بدن، باید به طور منظم از طریق مواد غذایی مصرف شوند؛ بنابراین، اهمیت مصرف ویتامین B بیشتر می‌شود. این ویتامین‌ها نقش مهمی در سوخت‌وساز بدن و متابولیسم سلولی ایفا می‌کنند. همراه ما باشید تا تا انتهای این مطلب، با منابع، میزان مورد نیاز، عوارض و کمبود انواع ویتامین B آشنا شوید.
عملکرد ویتامین B5 در بدن بسیار مهم است
یکی از فواید اصلی ویتامین B5، آزادسازی انرژی از مواد غذایی است. در بدن، ویتامین B5 به صورت فعال در آنزیم CoA حضور دارد که این کوفاکتور برای بسیاری از واکنش‌های ضروری در بدن لازم است. به عنوان مثال، در برخی از اجزای سلولی مانند میتوکندری، واکنش‌هایی برای تولید انرژی سلولی انجام می‌شود و این آنزیم یکی از عوامل مهم در پیشرفت این واکنش‌ها است.
ویتامین B5 دارای خواص متعددی است که می‌توان به برخی از آنها اشاره کرد. این ویتامین تأثیر قابل توجهی در تشکیل گلبول‌های خون دارد و همچنین بر روی سلامت پوست و مو تأثیرگذار است. همچنین، پانتوتنیک اسید در فرایند تولید و تجزیه اسیدهای چرب و چربی‌ها نقش دارد. بدن از ویتامین B5 برای تجزیه آمینو اسیدها نیز استفاده می‌کند. از جمله خواص دیگر ویتامین B5 می‌توان به تأثیر آن در حفظ سلامت اعصاب و پیشگیری از افسردگی اشاره کرد. همچنین، ویتامین B5 در بدن به بهره‌برداری از سایر ویتامین‌ها و همچنین تولید ویتامین D کمک می‌کند.
میزان نیاز افراد به ویتامین B5 در سنین مختلف متفاوت است
به عنوان مثال، تا سه سالگی، میزان روزانه حدود ۲ میلی‌گرم ویتامین B5 کافی است. اما این میزان تا ۱۴ سالگی افزایش می‌یابد و برای افراد بالای ۱۴ سال، به ۵ میلی‌گرم در روز می‌رسد. خانم‌های باردار و شیرده نیز باید در حدود ۶ تا ۷ میلی‌گرم ویتامین B5 را در روز مصرف کنند تا نیاز خود و نیاز جنین یا نوزاد خود را تامین کنند.
منابع غذایی حاوی ویتامین B5
همانطور که اشاره شد، ویتامین B5 به عنوان پانتوتنیک اسید نیز شناخته می‌شود. این نام به آن داده شده است زیرا کلمه “پانتوتن” در زبان یونانی به معنای “از همه جا” است و ویتامین B5 در تمام غذاها حضور دارد، با تفاوت در مقادیر آن.
در برخی از مواد غذایی، میزان ویتامین B5 بیشتر است. این منابع شامل زرده تخم مرغ، گوشت قرمز، مرغ، تخمه آفتابگردان، پنیر، غلات و نان سبوس‌دار، انواع کلم، اواکادو، شیر، عدس، ماهی سالمون، ماهی قزل‌آلا، گوشت بوقلمون، لوبیا، سویا، نخودفرنگی، ذرت، دل و جگر، بادام زمینی، مخمر آبجو و … می‌شوند. با این حال، برای دریافت این ویتامین، استفاده از سبزیجات بهتر است؛ زیرا پختن و کنسرو کردن می‌تواند مقدار ویتامین B5 موجود در غذا را کاهش دهد. به همین دلیل، نمی‌توان برای جذب بیشتر از کلیه انواع غذاها بهره‌برداری کرد.
انواع ویتامین B چیست؟
بدن انسان قادر به تولید انواع ویتامین B نیست و باید این ویتامین‌ها را از طریق مصرف مواد غذایی به خود تأمین کند. اغلب افراد تنها با ویتامین B12 آشنا هستند، اما این گروه شامل هفت عضو دیگر نیز می‌باشد که حضور آنها برای حفظ سلامتی و اجرای فرآیندهای سوخت‌وساز بدن ضروری است.
گروه ویتامین B شامل انواع زیر است:
- ویتامین B1 (تیامین)
- ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
- ویتامین B3 (نیاسین)
- ویتامین B5 (پانتوتنیک اسید)
- ویتامین B6 (پیریدوکسین)
- ویتامین B7 (بیوتین)
- ویتامین B9 (فولیک اسید)
- ویتامین B12 (کوبالامین)
فواید ویتامین B5
ویتامین B5 خواص بسیار زیادی برای بدن دارد و همانطور که گفته شد، یکی از مهم‌ترین فواید آن، آزادسازی انرژی از کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و مواد غذایی به طور کلی است. علاوه بر این، ویتامین B5 خواص دیگری نیز برای بدن دارد. یکی از تحقیقاتی که در حال حاضر در حال انجام است، بررسی تأثیر ویتامین B5 در لاغری است؛ زیرا در فرآیند تجزیه و ساخت چربی نقش مهمی دارد.
تأثیر ویتامین B5 بر روی موها
یکی از خواص ویتامین B5، تأثیر آن بر روی سلامت موها و استحکام آنها است. در افرادی که کمبود ویتامین B5 دارند، موها نازک می‌شوند و ریزش آنها افزایش می‌یابد. با این حال، هنوز به طور کامل روشن نیست که آیا مصرف قرص ویتامین B5 برای افرادی که این علایم را نشان می‌دهند اما کمبود ویتامین B5 ندارند، می‌تواند عوارض آنها را بهبود بخشد یا خیر.
تأثیر ویتامین B5 بر روی پوست
ویتامین B5 به پوست کمک می‌کند تا زخم‌ها و آسیب‌های بافتی را بهبود بخشد. همچنین، این ویتامین به عنوان یک آبرسان و عامل ضدپیری برای پوست کاربرد دارد، به طوری که از خواص آن در محصولات آرایشی و بهداشتی برای پوست استفاده می‌شود. همچنین، می‌توان از انواع فرم‌های ویتامین B5 برای درمان مشکلات پوستی مانند سوختگی، زخم، کبودی و غیره تحت نظر پزشک استفاده کرد.
تأثیر ویتامین B5 بر روی معده
ویتامین B5 یا پانتوتنیک اسید یکی از ویتامین‌های گروه B است که در بسیاری از فرآیندهای بدنی نقش دارد. این ویتامین نه تنها برای سلامتی معده مفید است، بلکه درمان درد معده را نیز شامل می‌شود.
ویتامین B5 به عنوان یکی از مواد مؤثر در تولید اسید معده شناخته شده است. همچنین، این ویتامین تاثیر قابل توجهی در کاهش التهاب معده و تسکین دردهای معده دارد. به علاوه، ویتامین B5 به عنوان یکی از مواد مؤثر در متابولیسم کربوهیدرات، چربی‌ها و پروتئین‌ها نیز شناخته شده است.
منابع ویتامین B2 (ریبوفلاوین)
ریبوفلاوین یا ویتامین B2 در بسیاری از مواد غذایی یافت می‌شود. می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تخم‌مرغ
- نان
- شیر کم چرب
- اندام‌های داخلی حیوانات مانند کلیه و کبد
- گوشت بدون چربی
- مارچوبه
- سبزی‌های سبز مانند کلم بروکلی و اسفناج
- غلات
عوارض ویتامین B5
ویتامین B5 یکی از ویتامین‌های محلول در آب است و به همین دلیل مصرف زیاد آن اغلب توسط ادرار دفع می‌شود. این ویتامین در مصرف معمولی تا حدود ۱۰ تا ۱۱ گرم در روز، معمولاً به عوارض جدی و مسمومیت منجر نمی‌شود. با این حال، در موارد بسیار نادر مصرف بیش از حد ممکن است منجر به مشکلات گوارشی خفیف مانند اسهال شود.
کمبود ویتامین B5
همانطور که اشاره شد، ویتامین B5 در تمام انواع مواد غذایی وجود دارد و به همین دلیل کمبود ویتامین B5 به‌ندرت رخ می‌دهد. با این حال، در افرادی که از سوء تغذیه رنج می‌برند، ممکن است کمبود ویتامین B5 ایجاد شود. همچنین، یک اختلال وراثتی نادر می‌تواند منجر به نقص در مسیرهای متابولیکی شود که در نتیجه آن آنزیم CoA تولید نمی‌شود. این آنزیم مسئول تولید کوفاکتوری به نام CoA است که در بسیاری از فرآیندهای متابولیکی بدن نقش دارد.
علائم کمبود ویتامین B5 شامل خستگی، بی‌حسی، سوزش دست و پا، سردرد، بی‌قراری، تحریک‌پذیری عصبی، اختلال در خواب، اختلالات گوارشی و دیگر علائم مشابه می‌شود.
رژیم غذایی و ویتامین B5
همانطور که اشاره شد، ویتامین B5 در تمام مواد غذایی وجود دارد، اما میزان آن در مواد غذایی متفاوت است و برخی از مواد غذایی مقدار بیشتری از ویتامین B5 را در خود دارند و می‌توانند نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تامین کنند. به همین دلیل، رژیم‌های غذایی که در آنها مواد غذایی محدود می‌شوند، ممکن است با کمبود ویتامین مواجه شوند؛ زیرا نمی‌توان از تمام منابع غذایی برای تأمین نیازهای بدن استفاده کرد. بسیاری از افراد این مشکل را با مصرف مکمل‌های ویتامین B5 و سایر ویتامین‌ها بهبود می‌بخشند؛ اما باید توجه داشت که این ویتامین‌ها از طریق قرص‌های شیمیایی به بدن وارد می‌شوند و ممکن است عوارضی به همراه داشته باشند، که مهم‌ترین آنها آسیب به کبد است. همچنین، برای بررسی سطح آنها در بدن، نیاز به آزمایشات مکرر و مشاوره پزشک داریم.
نظرات کاربران