به گزارش بهداشت نیوز، زمانی که به آینه نگاه می‌کنید، متوجه می‌شوید که دایره‌های سیاه‌رنگ وسط چشم‌هایتان بزرگتر از حد معمول هستند. دلیل این بزرگی بیش‌ازحد معمول چیست؟ این دایره‌های سیاه‌رنگ، مردمکهای شما هستند که وظیفهٔ اجازه ورود نور به چشم را برعهده دارند و در نتیجه شما قادر به دیدن می‌شوید. عضلاتی که در بخش رنگی چشم و به نام عنبیه شناخته می‌شوند، اندازهٔ مردمک را کنترل می‌کنند. بسته به میزان نور محیط، مردمک شما کوچکتر یا بزرگتر میشود. در نور کم، مردمکهای شما باز یا گشاد می‌شوند تا نور بیشتری وارد چشم شود. اما هنگامی که نور زیاد است، مردمکهای شما کوچکتر یا تنگ می‌شوند تا نور کمتری وارد چشم شود.
گاهی مردمکهای شما میتوانند بدون تغییر در نور، گشاد شوند
این حالت در عبارت پزشکی با نام “میدریازیس” یا “مردمکگشادی” شناخته میشود. مصرف داروها، عمل جراحی، و برخی از بیماریها میتوانند عامل ایجاد این وضعیت چشم باشند.
تعداد محدودی از داروها قادرند تأثیری بر عضلات کنترل‌کنندهٔ مردمک چشم بگذارند و از کوچک شدن آنها در هنگام نوردهی جلوگیری کنند.
این داروها عبارتند از:
- آتروپین (آتروپن): استفاده از آن در درمان مشکلات مربوط به ریتم قلب، مشکلات معده و برخی مسمومیت‌ها موثر است.
- آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفنهیدرامین.
- ضد احتقان‌ها مانند سودوافدرین.
- داروهای معافیت روده و ضد تهوع مانند دیمنهیدرینات.
- داروهای بیماری پارکینسون مانند آمانتادین (سیمترل) و کاربیدوپا-لوودوپا (سینمت).
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای مانند آمیتریپتیلین (الاویل) و دسیپرامین (نورپرامین).
- سم بوتولینوم (بوتاکس، میوبلوک).
- داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال (لومینال) و توپیرامات (توپامکس).
مصرف مواد مخدر
گشاد شدن مردمک‌ها می‌تواند نشانه‌ای از استفاده فرد از مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین، آمفتامین‌ها، LSD و داروی سکرآور (Ecstasy) باشد. این نوع مواد مخدر قادرند عضلات مردمک‌ها را تحت تأثیر قرار داده و منجر به گشاد شدن آنها شوند، همچنین سرعت واکنش مردمک‌ها در مقابل نور را کاهش می‌دهند. به همین دلیل، حتی در محیطی که روشن است، مردمکهای فرد همچنان گشاد باقی می‌مانند. همچنین، قطع مصرف این مواد می‌تواند باعث گشاد ماندن مردمک‌ها شود.
آسیب یا بیماری مغزی
فشاری که ناشی از جراحت سر، سکته مغزی یا تومور مغزی درون مغز شما ایجاد میشود، می‌تواند به عضلات مربوط به عنبیه چشم شما آسیب برساند و در نتیجه عمل طبیعی تنگ و گشادشدن مردمک‌ها مختل شود. در صورت وقوع آسیب یا بیماری مغزی، یک یا هر دو مردمک شما ممکن است در حالت گشاد باقی مانده و نسبت به نور واکنش ننشان دهند. در چنین مواردی، بهتر است بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اگر شما دچار جراحت سر شده‌اید، پزشک یا پرستار ممکن است در طول آزمایش نوری، نور را به چشم‌های شما تابانده و بررسی کند که آیا مردمکهای شما کوچکتر می‌شوند یا خیر.
آسیب چشم
یک آسیب چشمی می‌تواند به عصب‌ها یا عضلات داخل عنبیه آسیب برساند که وظیفه کنترل اندازه مردمک شما را بر عهده دارند. این نوع آسیب ممکن است پس از جراحی‌های چشمی مانند جراحی آب‌مروارید یا کاشت قرنیه رخ دهد.
میدریازیس یکجانبه – گذرای خوش خیم
این وضعیت به این معناست که تنها یکی از مردمک‌ها گشاد شده است. این وضعیت به عنوان یک وضعیت خوش خیم شناخته میشود، زیرا نشان‌دهنده یک بیماری خطرناک نیست، اما زنان جوانی که مبتلا به میگرن هستند، گاهی اوقات تحت تأثیر این مشکل قرار می‌گیرند. معمولاً مردمک گشاد شده در عرض چند ساعت به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد، اما ممکن است بازگشت به حالت عادی چند روز طول بکشد.
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک
اگر مردمکهای شما بزرگ شده و در نور روشن کوچکتر نمی‌شوند، بهتر است به پزشک یا چشم‌پزشک خود مراجعه کنید. اگر دچار جراحت سر شدید شده‌اید و مردمکهای شما به طور غیرمعمول بزرگتر به نظر می‌رسند، به ویژه اگر یکی از مردمک‌ها بزرگتر از دیگری است، باید بلافاصله به کمک درمانی مراجعه کنید. پزشک شما چشم‌هایتان را معاینه خواهد کرد. همچنین، ممکن است پزشک شما آزمایش‌هایی مانند CT اسکن و MRI را برای شما تجویز کند تا وجود یا عدم وجود جراحت یا مشکل در مغزتان را تأیید کند.
مدیریت مردمکهای گشاد شده
اگر مصرف یک دارو باعث گشادی مردمک شما شده است، پس از آنکه اثر دارو کاهش یافت، منتظر باشید تا مردمک به حالت طبیعی خود بازگردد. در صورت مصرف اینگونه داروها، سعی کنید در آینده از استفاده از آنها خودداری کنید. اگر برای درمان یک مشکل سلامتی خاص نیاز به دارو دارید، از پزشکتان بخواهید که یک داروی جایگزین تجویز کند که تأثیری روی مردمکهای شما نداشته باشد.
تأثیر گشادی مردمک‌ها و رفتارهای پیشنهادی
وقتی مردمکهای شما گشاد هستند نسبت به حالت عادی، بیش از حد حساسیت به نور نشان می‌دهند. بنابراین، در صورتی که مردمکهای چشم شما گشاد شده باشند، توصیه میشود از رفتن به مکان‌های پرنور خودداری کنید. در بعضی موارد، ممکن است گشادی مردمک‌ها تأثیری بر بینایی شما داشته باشد. همچنین، از پزشک خود بپرسید که آیا رانندگی با مردمک گشاد مشکل ساز است یا خیر و در صورتی که پزشک توصیه می‌کند رانندگی با چنین وضعیتی خطرناک است، تا زمانی که مردمکهای شما به حالت طبیعی بازگردد، از رانندگی خودداری کنید.
نظرات کاربران