تب به افزایش دمای بدن بیشتر از دمای نرمال گفته میشود که نشانهای از مبارزه بدن با عفونت است.
برای بزرگسالان، تب به دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد گفته میشود. اما برای کودکان زیر شش ماه، حتی افزایش دمای کمی نیز نیاز به توجه جدی دارد. برای کودکان بالاتر از شش ماه، تعریف تب، بسته به روش اندازهگیری، متفاوت است. به طور مثال، اگر دمای کودک از راه مقعد اندازهگیری شود، تب به دمای بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد گفته میشود. همچنین، دمای تب در اندازهگیری دهانی ۳۷.۵ و در اندازهگیری زیر بغل ۳۷.۲ درجه سانتیگراد است.
متوسط دمای نرمال بدن حدود ۳۷ درجه سانتیگراد است. اگر دمای بدن شما یا فرزندتان اندکی بالاتر از این حد باشد، نشانه سلامت بدن و مبارزه با عفونت است و در بیشتر موارد نشانه خوبی است. اما اگر دمای بزرگسالان به بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد برسد، لازم است درمان تب شروع شود تا دمای بدن کاهش یابد.
در صورت مشاهده تب در کودکان، باید به میزان کمتر از پنج روز نیز جدی گرفته شود. گرچه کودکان ممکن است با درجات پایین تب همچنان به بازی و فعالیت بپردازند و تنها اندکی خسته به نظر برسند، اما همین میزان بسیار اندک تب هم نباید طول بکشد.
در صورت مشاهده موارد زیر، باید با پزشک کودک خود به سرعت مشورت کنید:
- تب کودک بیشتر از پنج روز به طول انجامد
- تب کودک به ۴۰ درجه سانتیگراد برسد
- تب با مصرف ایبوپروفن و استامینوفن پایین نیامده باشد (از مصرف آسپرین در کودکان زیر ۱۷ سال به شدت پرهیز کنید)
- در صورتی که حالت فرزند شما به نظر غیر طبیعی میآید.
در ۲ تا ۵ درصد کودکان زیر پنج سال، تشنج به دنبال تب رخ میدهد. بعضی تشنجها به حرکات پرشی منجر میشود و برخی دیگر کودک را به حالت بی حرکت در میآورد. اگر این حالت رخ داد، باید کودک خود را به پهلو بخوابانید، چیزی در دهان آنها نگذارید و به سرعت به اورژانس زنگ بزنید.
نشانههای تب شامل موارد زیر هستند:
- بالا رفتن دمای بدن (بالاتر از ۳۸ درجه سانتی گراد)
- لرز
- بدن درد و سردرد
- خستگی مفرط
- تعریق شدید
- گرگرفتگی یا داغی پوست
دلایل ایجاد تب عبارتند از:
- بیماری ویروسی: بیماری های ویروسی، شایع ترین علت تب در افراد بزرگسال هستند، مانند بیماری آنفلوآنزا.
- بیماری باکتریایی: عفونت های باکتریایی می توانند روی هر کدام از اندام های بدن تأثیر بگذارند و ایجاد کننده تب باشند.
- عفونت قارچی: عفونت قارچی در هر اندامی ممکن است دیده شود. برای درمان این نوع عفونت، از داروهای ضد قارچ استفاده میشود.
- داروها: برخی داروها مثل آنتیبیوتیکها، داروهای فشار خون بالا یا داروهای ضد تشنج ممکن است باعث افزایش دمای بدن شوند.
- تومورهای بدخیم: گاهی اوقات تومورها، مواد شیمیایی را ترشح می کنند که باعث بروز تب در خودشان می شوند.
- لخته خون: در برخی موارد فرد به دلیل التهاب رگ های خونی دچار تب میشود.
- عوامل محیطی: شرایطی مانند ورزش شدید یا بودن در آب و هوای گرم و مرطوب ممکن است باعث ایجاد تب شوند.
- بیماریهای التهابی: برخی بیماریهای التهابی مانند آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) نیز ممکن است باعث بروز تب شوند.
چگونه میتوانیم تب را در منزل کاهش دهیم؟
- اگر بزرگسال هستید و درجه حرارت بدن شما پایینتر از 38.3 درجه سانتیگراد است، نیازی به درمان دارویی ندارید. بهتر است مقدار زیادی آب و مایعات غیر الکلی بنوشید و استراحت کنید.
- برای دماهای بالاتر از این مقدار، میتوانید از داروهایی مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. اگر سن کودک شما از ۱۷ سال کمتر است، باید از دادن آسپرین به او خودداری کرده و بهتر است با پزشک مشورت کنید.
- در نوزادان و کودکان زیر دو سال، هر حدودی از تب، حتی اگر اندک باشد، نیاز به توجه و درمان دارد.
چه تبهایی خطرناک هستند؟
در صورت بروز هر یک از موارد زیر، بهتر است با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب به همراه حس سفتی در گردن، گیجی و یا تحریک پذیری.
- تبی که با وجود درمانهای معمول و خانگی، بیش از 2 ساعت، بالاتر از 39.5 درجه سانتیگراد بماند.
- تب اندکی که بیش از دو روز طول کشیده باشد.
- گریز از نور
- کم آبی شدید بدن
- تشنج
هر تبی در بزرگسالان که به بالای 40.5 درجه سانتیگراد برسد و با درمانهای معمول پایین نیاید، به عنوان عامل تهدید کننده زندگی شناخته شده و نیازمند توجه فوری است.
داروهای تب بر در کودکان:
نام دارو: Acetagrophen®
دسته دارویی: ضددرد و تب بر
شکل دارو: قطره خوراکی
ترکیبات دارو: هر 1 میلی لیتر (25 قطره) شامل:
- استامینوفن 100 میلیگرم
- ساخارین سدیم 1.8 میلیگرم (به عنوان شیرین کننده)
مکانیسم اثر قطره ضد تب استاگروفن:
این دارو از طریق تأثیر بر هیپوتالاموس، اثرات ضد تب خود را اعمال میکند و به صورت محیطی، تولید تکانههای درد را مسدود میکند. همچنین، ممکن است سنتز پروستاگلاندین در سیستم عصبی مرکزی را نیز مهار کند.
موارد مصرف:
این دارو برای تسکین درد و کاهش تب در کودکان استفاده میشود.
میزان و نحوه مصرف:
میزان مصرف قطره استاگروفن برای هر کیلو وزن بدن به طور کلی 10 الی 15 میلیگرم (2 تا 3 قطره)، هر 4 تا 6 ساعت است. هرگز دارو را بیش از 5 مرتبه در 24 ساعت مصرف نکنید.
عوارض جانبی
هر دارو در کنار ایجاد اثر درمانی مورد نظر، ممکن است عوارض ناخواسته نیز داشته باشد. اگرچه همه افراد همه عوارض را تجربه نمی کنند، اما در صورت بروز هر گونه عارضه، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
بین عوارض جانبی استامینوفن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
راش و کهیر، آنژیوادم، گیجی، نفروتوکسیسیتی، هپاتوتوکسیسیتی (در دوزهای سمی).
موارد منع مصرف:
حساسیت به فرآورده و نارسایی شدید کبدی.
کاهنده تب بزرگسالان
قرص استاگروفن یک داروی ضد درد و تب بر است که به صورت قرص خط دار عرضه می شود. ترکیبات آن شامل ۳۲۵ میلیگرم و ۵۰۰ میلیگرم استامینوفن است.
مکانیسم اثر
استامینوفن، اثرات ضد تب خود را از طریق تأثیر بر هیپوتالاموس نشان می دهد و همچنین تولید تکانه های درد را به صورت محیطی مسدود می کند. همچنین ممکن است سنتز پروستاگلاندین در سیستم عصبی مرکزی را نیز مهار کند.
در موارد زیر از مصرف این دارو پرهیز کنید:
- سابقه حساسیت به هریک از اجزا تشکیل دهنده این دارو
- اعتیاد به الکل
- نارسایی شدید کبد یا کلیه
- مصرف همزمان با سایر داروهای حاوی استامینوفن، داروهای ضد احتقان و یا ضد سرفه.
داروهای دیگری که تب را کاهش میدهند
استامینوفن/کدئین یکی از داروهایی است که تب را کاهش میدهد. هر قرص این دارو 300 میلیگرم استامینوفن و 20 میلیگرم کدئین دارد. این دارو به عنوان یک داروی کاهنده درد شناخته میشود و با توجه به وجود کدئین در ترکیبات خود، به عنوان یک مسکن مخدر درمان درد اپیوئیدی است.
مصرف این دارو برای کودکان زیر ۱۲ سال و خانمهایی که در دوران بارداری و شیردهی هستند، ممنوع است. همچنین در مبتلایان به آسم و نارسایی کبدی نیز مصرف آن ممنوع است. باید در نظر داشته باشید که در هنگام مصرف قرص استامینوفن کدئین، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا دارند، خودداری کنید.
ترکیبات موجود در این دارو به صورت زیر عمل میکنند:
- استامینوفن: از طریق تأثیر بر هیپوتالاموس، اثرات ضد تب خود را نشان میدهد و همچنین تولید تکانههای درد را به صورت محیطی مسدود میکند. همچنین، ممکن است سنتز پروستاگلاندین در سیستم عصبی مرکزی را نیز مهار کند.
- کدئین: از طریق تأثیر بر گیرنده µ، اثرات ضد درد خود را نشان میدهد و یک مسکن مخدر با اثرات ضد سرفه است.
زاگروکلد (سرماخوردگی بزرگسالان)
هر قرص ضدتب “زاگروکلد” حاوی 325 میلیگرم استامینوفن، 2 میلیگرم کلرفنیرآمین مالئات و 5 میلیگرم فنیلافرین هیدروکلراید است.
این دارو علاوه بر بهبود علایم سرماخوردگی، اثرات کاهنده تب را نیز دارد و در بزرگسالان برای کاهش تب و درد ناشی از سرماخوردگی استفاده میشود.
در صورت اعتیاد به مصرف الکل و یا ابتلا به نارسایی شدید کبدی، از مصرف این دارو پرهیز کنید. همچنین باید در نظر داشته باشید که در هنگام مصرف “زاگروکلد” از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا دارند، خودداری کنید.
مصرف همزمان این دارو با برخی داروهای سیستم عصبی مرکزی مانند ضدافسردگیهای مهارکننده مونوآمیناکسیداز، تداخل جدی ایجاد میکند. در هنگام مصرف این دارو، باید مطمئن شوید در ۱۴ روز گذشته از این دسته دارویی استفاده نکردهاید. به همین دلیل، حتماً پیش از مصرف هر دارو، با پزشک و داروساز خود مشورت نمایید.
تنها با موافقت پزشک، مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی مجاز است. ترکیبات موجود در این دارو به شرح زیر عمل میکنند:
استامینوفن:
با تأثیر بر هیپوتالاموس، اثرات ضد تب خود را نشان میدهد و تولید تکانههای درد را به صورت محیطی مسدود میکند. همچنین، ممکن است سنتز پروستاگلاندین در سیستم عصبی مرکزی را نیز مهار کند.
کلرفنیرآمین:
پاسخ عضلانی به هیستامین را مهار کرده و تأثیرات تنگ کنندگی هیستامین بر عضلات صاف تنفسی را آنتاگونیستی میکند.
فنیل افرین:
منقبض کننده عروق محیطی و ضد احتقان است که علائم ناشی از تحریک بافت مجرای تنفسی فوقانی را بهبود میبخشد، از تورم غشاهای موکوزی کاهش میدهد و احتقان بینی را کم میکند.
نام تجاری این دارو “زاگرو-پین” (Zagro-pain) است. هر قرص حاوی 300 میلیگرم استامینوفن، 15 میلیگرم کافئین و 15 میلیگرم کدئین فسفات است. به دلیل وجود کافئین و کدئین در ترکیبات آن، مصرف این دارو تنها در بزرگسالان توصیه میشود. همچنین به دلیل وجود کدئین در ترکیبات آن، استفاده از این دارو برای کودکان زیر 12 سال و خانمهای باردار و شیرده ممنوع است. همچنین، مصرف این دارو در مبتلایان به آسم و نارسایی کبدی ممنوع است. باید به دقت رعایت شود که در حین مصرف این دارو، از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری بالا دارند، خودداری شود.
ترکیبات موجود در این دارو به شرح زیر عمل میکنند:
- کافئین: محرک خفیف دستگاه عصبی مرکزی است و عروق خونی مغز را منقبض میکند که به کاهش سردرد کمک میکند.
- استامینوفن: با تأثیر بر هیپوتالاموس، اثرات ضد تب خود را نشان میدهد و تولید تکانههای درد را به صورت محیطی مسدود میکند. همچنین، ممکن است سنتز پروستاگلاندین در سیستم عصبی مرکزی را نیز مهار کند.
- کدئین: با تأثیر بر گیرنده µ، اثرات ضد درد خود را نشان میدهد. کدئین یک مسکن مخدری با اثرات ضد سرفه است.
جمع بندی:
در این مطلب از سایت زاگرس داروی پارسیان، بهترین قرص و داروهای ضد تب و تب برای کودکان معرفی شد. هرچند تب همیشه نشانه بدی نیست، اما در کودکان و نوزادان زیر دو سال، حتی مقدار اندکی تب باید جدی گرفته شود و با مشورت پزشک، بهترین قرص ضد تب برای کاهش تب باید مصرف شود.
نظرات کاربران