بنا بر تعریف هایی که برای سبک زندگی سالم وجود دارد، می توان آن را یک وضعیت نرمال از زندگی و عادات روزانه فرد در نظر گرفت که بعد های روحی، جسمی و اجتماعی را شامل می شود. هر کدام از ابعاد دارای نیاز های اولیه ای می باشند که توجه و رسیدگی به آن ها باعث شکوفا شدن شخصیت انسان و داشتن یک زندگی سالم می شود. همه ی افراد جامعه به صورت فطری و غریزی به دنبال داشتن یک زندگی سالم و ایده آل هستند؛ اما برای دستیابی هر چه بهتر به آن، نیاز به یک سری اقدامات و فعالیت های موثر می باشد.
شاید همه ی ما در طول زندگی خود حداقل یک بار این سوال را از خود پرسیده باشیم که چرا تاکید بسیار زیادی بر سلامت جسم و روح می شود؟ در این مورد می توان ساده ترین پاسخ را مد نظر قرار داد و آن هم این است که هر کدام از ما فقط یکبار فرصت داشتن یک زندگی سالم و زنده بودن را داریم. بنابراین بدیهی است که در این فرصت باید بهترین روش های ممکن را برای ارتقا سلامت و به دست آوردن یک سبک زندگی سالم به کار گیریم.
امروزه افراد زیادی در سراسر جهان به انواع بیماری های قلبی و عروقی مبتلا هستند که درصد بالایی از آن ها نیز به دلیل همین مشکلات جان خود را از دست می دهند. علاوه بر این، مشکلات روحی روانی مختلف در کنار بیماری های دیگری مانند سرطان، دیابت و غیره، باعث به صدا در آمدن زنگ خطر برای افرادی شده است که از سبک زندگی ناسالمی برخوردارند. با توجه به این موارد، سوالات متعددی به وجود می آید و افراد مختلفی که دغدغه داشتن یک زندگی سالم را دارند، همواره این سوال را از خود دارند که برای تغییر از کجا شروع کنم؟ ذکر این نکته الزامی است که بروز مشکلات و بیماری های روحی و جسمی مختلف، باعث عدم پیشرفت و افسردگی سایر افراد جامعه نیز می شود. بنابراین قدم اول در راه دستیابی به زندگی سالم، مراقبت از خود به عنوان عضوی از یک جامعه پویا می باشد.
سبک زندگی سالم در بارداری
بدون شک دوران بارداری یکی از حساس ترین و مهم ترین دوران زندگی هر مادری خواهد بود که نیازمند برنامه تغییر سبک زندگی می باشد. توجه به عادت های سالم و تغذیه مناسب می تواند سلامت مادر و نوزاد را فراهم آورد. علاوه بر این، رشد ذهنی و شخصیتی نوزاد نیز تا حدود بسیار زیادی در گرو سبک زندگی درست در دوران بارداری می باشد. در دوران بارداری یک سری تغییرات در سبک زندگی عادی مورد نیاز می باشد که بر روی رشد بهتر جنین نیز تاثیر مثبت داشته باشد. در این دوران معمولا تغییرات روحی و فیزیکی قابل توجهی به وجود می آید که شانس داشتن یک بارداری سالم و موفق را افزایش می دهد.
مهم ترین نکته ای که در مورد تغییر سبک زندگی برای بارداری وجود دارد، ورزش کردن و داشتن تحرک کافی است. این کار باعث بالا رفتن روحیه و جلوگیری از انواع استرس ها می شود. علاوه بر این ها، ورزش کردن باعث تاثیرات بیشتری بر جسم و روح افراد می شود که بر هیچکس پوشیده نیست؛ از جمله این تاثیرات می توان به بالا رفتن انرژی، کمتر شدن درد های ناحیه کمر، خواب بهتر، کم شدن خطرات ناشی از بارداری و همچنین زایمان بهتر اشاره کرد. در مورد ورزش کردن در دوران بارداری، تنها ثبت نام در کلاس های تخصصی و یا باشگاه ملاک نیست؛ بلکه می توان با روزی نیم الی یک ساعت پیاده روی در اطراف منزل و داشتن حرکات کششی مناسب، به نتایج دلخواه دست یافت.
نوشیدن آب کافی در دوران بارداری نیز از ملاک های مهمی است که باعث سلامت بیشتر مادر و جنین می شود. مادران در دوران باردای به دلیل رد و بدل شدن خون و مواد غذایی از طریق جفت، ممکن است دچار کم آبی شوند که برای جلوگیری از این مشکل توصیه بر مصرف مقادیر زیاد آب در طول روز می باشد. از طرف دیگر، یبوست و عفونت های اداری از مشکلاتی است که در دوران بارداری بسیار شایع خواهد بود. به همین دلیل به طور متوسط، مصرف روزانه 12 الی 13 فنجان آب به خانم های باردار توصیه می شود. برای تامین آب مورد نیاز بدن می توان از آب انواع میوه ها نیز استفاده کرد.
تغذیه سالم و ناسالم
یکی از اصلی ترین نکاتی که سبک زندگی افراد را به طور مستقیم تحت تاثیر قرار می دهد، تغذیه می باشد. پیش از وارد شدن به بحث غذای سالم و ناسالم، تعریف و شناخت این غذا ها الزامی است. غذای سالم حاوی مواد معدنی و همچنین اسید هایی است که برای سوخت و ساز بدن نیاز بوده و مصرف آن ها باعث کسب انرژی روزانه می شود. این غذا ها باعث تقویت بدن و جلوگیری از بیماری های مختلف نیز می شوند. اما غذای ناسالم شامل هر نوع غذای فرآوری شده ای است که مقادیر بسیار زیادی کالری را در خود دارد. این نوع غذا ها در بلند مدت باعث بروز مشکلات جسمی مختلفی می شوند که بر روی روح و روان شخص نیز تاثیر می گذارد.
مهم ترین مشکلی که بسیاری از افراد را تغییر سبک زندگی خود دارند این است که همواره بر این باور هستند که میخوام تغییر کنم ولی نمیتونم. در این مورد داشتن برنامه غذایی مناسب و درست می تواند بهترین شروع باشد. به طور مثال، تغییر سبک زندگی برای لاغری می تواند یک انگیزه مناسب را ایجاد کند. این روش که به آن تغییر زندگی در 7 روز می گویند، شامل در نظر گرفتن یک برنامه غذایی سالم و مناسب برای بدن می باشد که به طور کامل و به موقع رعایت شود. معمولا بعد از مدت 7 روز، این برنامه تغذیه ای به صورت یک عادت در آمده و با ادامه دادن آن می توان به سبک زندگی سالم روی آورد.
عوامل تعیینکنندهی سبک زندگی سالم
بین زندگی شخصی و اجتماعی و همچنین استعداد و انعطاف فرد در برابر تغییرات مختلفی که در طول زندگی وجود دارد، یک رابطه مستقیم برقرار است. بنابراین داشتن سبک زندگی سالم به خود فرد و علایق او بر می گردد. انتخاب سبک زندگی سالم نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی می باشد که مهمترین آن ها شامل موارد زیر خواهد بود:
- فرهنگ
- مهارت های فردی و اجتماعی
- استرس و اضطراب
- روابطی که بین فرد و جامعه وجود دارد
- انگیزه تغییر و داشتن سبک زندگی سالم
علاوه بر این ها، یک سری عادت های روزانه نیز در به دست آوردن سبک زندگی سالم و شاد نیز موثر است که در این بین می توان به این موارد اشاره کرد:
- ورزش
- ختدیدن
- مهربانی و ایجاد ارتباط سالم با اطرافیان
- دوری از رفتار های پرخطر مانند اعتیاد
- یادگیری
- تقویت بدن برای جلوگیری از بیماری
هر کدام از این فاکتور ها می تواند در داشتن یک زندگی سالم و پرنشاط تاثیر به سزایی داشته باشد که زندگی فردی و اجتماعی شخص را تحت الشعاع قرار می دهد.
موانع رعایت سبک زندگی سالم
همان طور که بحث کردیم، هر گونه تغییر در سبک زندگی افراد در درجه اول کاملا بستگی به خود فرد و انگیزه و اراده او دارد. به همین دلیل بروز هرگونه تغییر در زندگی افراد زمانی ایجاد می شود که به صورت عادت های همیشگی در آیند. معمولا موانع و مشکلاتی برای دستیابی به سبک زندگی سالم به وجود می آید که اجتناب ناپذیر هستند. این مشکلات می تواند ناشی از عدم درک درست سبک زندگی سالم باشد که افراد برای عملی کردن آن با چالش روبرو می شوند. علاوه بر این، تغییرات مورد نظر برای فرد مورد پذیرش قرار نگرفته باشد. در کنار این ها، شرایط اقتصادی جامعه نیز مزید بر علت می شود که فرد را از داشتن یک زندگی سالم دور نگه دارد.
چه کنیم تا سبک زندگی بهتری داشته باشیم؟
داشتن ورزش و تحرک کافی می تواند مهم ترین تاثیر را بر روحیه افراد داشته باشد به همین دلیل برای شروع تغییر سبک زندگی، داشتن برنامه ورزشی کافی بسیار مهم است. مصرف وعده های غذایی کافی و در اولویت قرار دادن صرف صبحانه نیز در بالا بردن انرژی روزانه از اهمیت بالایی برخوردار است.
مصرف چای در طول روز علاوه بر خاصیت محرک بودنی که دارد، نقش آنتی اکسیدان را نیز ایفا می کند که ریسک سکته های قلبی را تا حدود بسیار زیادی کاهش میدهد.
مصرف آب خنک در طول روز نیز در بهبود وضعیت سوخت و ساز بدن و به تعادل رسیدن دمای آن نقش مهمی دارد، به همین دلیل مصرف روزانه حداقل 8 لیوان آب، نیاز بدن تامین می شود. علاوه بر این ها، تنفس عمیق صبحگاهی نیز به تقویت سیستم گوارش و گردش خون کمک می کند.
پیروی از سبک زندگی سالم
برای داشتن سبک زندگی سالم، تداوم دادن آن بسیار مهم است. این موضوع باعث می شود تا جسم و روح شما به صورت همیشگی سالم و شاداب باقی بماند. البته توجه داشته باشید که پیروی از سبک زندگی سالم به معنای مختل کردن زندگی عادی نمی باشد. شما می توانید با انجام برنامه های دوره ای کوتاه مدت و عادت کردن به تغییرات مورد نظر، زندگی سالم و شادی را تجربه کنید.
نظرات کاربران