قرص اورژانسی ضدبارداری یا همان قرص ضدبارداری (به انگلیسی Oral contraceptive pills (OCP))، یک روش پیشگیری از بارداری به صورت خوراکی است که از هورمونها برای جلوگیری از بارداری استفاده میکند. این قرصها طبق گزارشات، با ۹۹ درصد موفقیت از بارداری جلوگیری میکنند. اما باید توجه داشت که در مقابل عفونتهای مقاربتی (STIs) محافظت نمیکنند، ازاینرو برای کاهش خطر ابتلا به بیماریهای مقاربتی باید از محافظ اضافی همراه با قرص استفاده کرد.
در این مقاله به بررسی تمامی عوامل مهم در انتخاب و استفاده از قرصهای جلوگیری از بارداری پرداخته میشود و در نهایت به سوالات پرتکرار شما در رسانههای اجتماعی پاسخ داده خواهد شد.
انواع قرص ضدبارداری به طور عمومی به دو نوع تقسیم میشوند:
- قرص ضدبارداری ترکیبی با COC (Combined Oral Contraceptive Pills): این نوع قرصها ترکیبی از استروژن و پروژسترون هستند. استروژن و پروژسترون هورمونهایی هستند که باعث جلوگیری از بارداری میشوند. استروژن همچنین خونریزی قاعدگی را کنترل میکند. این نوع قرص ضدبارداری ترکیبی به عنوان قرص تجویزی پزشکان بسیار معروف است.
- قرص ضدبارداری فقط شامل پروژسترون (POP – Progestin-Only Pills): این نوع قرصها فقط شامل پروژسترون هستند. پروژسترون نیز هورمونی است که از بارداری جلوگیری میکند. این قرصها معمولاً به عنوان گزینهای برای افرادی که نمیتوانند استروژن را مصرف کنند یا مشکلات جدی جانبی از قرصهای ترکیبی تجربه کردهاند، توصیه میشوند.
لطفاً توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هر نوع قرص ضدبارداری، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین گزینه برای شما را تعیین کنید.
برای استفاده بهتر از قرص اورژانسی
باید تا حداکثر ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی، دوز اول قرص اورژانسی را مصرف کنید و سپس ۱۲ ساعت بعد، دوز دوم را مصرف نمایید. قرصهای اورژانسی جلوگیری از بارداری (مانند قرص تنسی و لونژیل) به دو دوز ۰.۷۵ و ۱.۵ عرضه میشوند. این دوزها تنها تعداد قرص مصرفی را تحت تأثیر قرار میدهند و در نحوه مصرف آنها تفاوتی ایجاد نمیکنند. با این حال، به منظور اطمینان، قبل از مصرف هر قرص، راهنمای استفاده از آن را مطالعه کنید.
قرص اورژانسی یا “قرص صبح روز بعد” یک روش اضطراری برای پیشگیری از بارداری است. این قرص برای زنانی استفاده میشود که رابطه جنسی محافظت نشده داشتهاند یا روش کنترل بارداری آنها شکست خورده است. مهم است که بدانید قرص اورژانسی فقط برای استفاده در مواقع اورژانسی به منظور پیشگیری از بارداری تعبیه شده است و به عنوان یک روش دائمی برای کنترل بارداری مناسب نیست. این نکته را حتما به خاطر داشته باشید.
بهترین زمان برای مصرف قرص اورژانسی ضدبارداری در ۲۴ ساعت اول پس از رابطه جنسی است. اگرچه برخی از قرصهای اورژانسی ممکن است طبق دستورالعمل های موجود در بسته بندی، تاثیر خود را تا ۵ روز نشان دهند، اما به هر حال بهتر است ریسک انتظار طولانیتر را نپذیرید!
برای فهمیدن اینکه قرص اورژانسی تاثیر داشته است یا خیر، تنها راه پریود شدن است. اگر قرص را در ۲۴ ساعت اولیه مصرف کنید، احتمال موفقیت در حدود ۹۹ درصد است، بنابراین نگران نباشید!
بعد از استفاده از قرصهای اورژانسی برای پیشگیری از بارداری، ممکن است عادت ماهانه شما به موقع یا با تأخیر چند روز رخ دهد. ممکن است تا یک هفته تأخیر داشته باشد و در برخی موارد حتی بیشتر. اگر پریود شما بیش از یک هفته تأخیر داشته باشد، توصیه میشود تست بارداری انجام دهید.
نام انواع قرصهای اورژانسی ضدبارداری خارجی
قرص ضدبارداری ال دی چیست؟
قرص ال دی یکی از داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی است که شامل ۳۰ میکروگرم اتینیل استرادیول و ۱۵۰ میکروگرم لوونورژسترول است. این هورمونهای زنانه باعث تأخیر در فرایند تخمکگذاری میشوند. بیشتر قرصهای ضدبارداری شامل استروژن و پروژسترون هستند و به همین دلیل به آنها قرصهای ترکیبی گفته میشود.
داروهای استفاده شده برای پیشگیری از بارداری اضطراری به باروری آینده آسیبی نمیرسانند، پس نگران عوارض خاصی نباشید. اگرچه در بعضی افراد ممکن است عوارضی مانند تهوع و سرگیجه رخ دهد. اما باید توجه داشت که استفاده مداوم از قرصهای ضدتهوع در کنار قرصهای ضدبارداری توصیه نمیشود.
بهترین قرص ضدبارداری برای تنظیم پریود
پزشکان گاهی اوقات قرصهای ضدبارداری را برای تنظیم قاعدگی تجویز میکنند، زیرا میتواند به کنترل سطح هورمونها کمک کند. قرصهای ترکیبی ضدبارداری (COC) معمولاً با ۲۱ روز قرص فعال و ۷ روز قرص غیرفعال یا ۲۴ روز قرص فعال و ۴ روز قرص غیرفعال ارائه میشوند. این باعث تنظیم چرخه قاعدگی شما میشود و به شما امکان میدهد هر ماه با مصرف قرصهای غیرفعال پریود شوید.
قرص اورژانسی ضدبارداری تنسی، که به قرص صبح روز بعد نیز مشهور است، حاوی هورمون مصنوعی پروژسترون به نام لوونورژسترول (levonorgestrel) می باشد. هدف از استفاده از این قرص، جلوگیری از بارداری است. قرص تنسی ۷۵۰ میکروگرم در ۷۲ ساعت اولیه پس از رابطه جنسی، تا ۸۵ درصد موفقیت در جلوگیری از بارداری داشته است.
برای مصرف قرص تنسی ۰/۷۵ و ۱/۵، توصیه میشود قبل از ۲۴ ساعت اولیه پس از رابطه جنسی، یک قرص ۷۵۰ میکروگرمی مصرف کنید و سپس پس از ۱۲ ساعت، قرص دوم را مصرف کنید. اگر قرص ۱۵۰۰ میکروگرمی تنسی را دارید، تنها یک قرص باید مصرف شود.
عوارض قرص تنسی شامل موارد زیر هستند:
- تهوع یا استفراغ
- درد در منطقه لگن
- قاعدگی نامنظم
- افزایش حساسیت سینهها
- سردرد
- خستگی و احساس بی حالی
- خونریزی بین دورههای قاعدگی
- سرگیجه
- خونریزی شدید در دوره قاعدگی
باید توجه داشت که این عوارض ممکن است در هر فردی به صورت متفاوتی رخ دهند. بعضی از افراد ممکن است چندین عارضه را تجربه کنند، در حالی که دیگران هیچکدام از این عوارض را تجربه نکنند.
همچنین، استفاده از قرص تنسی ممکن است بر روی الگوی پریودی شما تأثیر بگذارد و باعث قاعدگی نامنظم شود.
احتمال بارداری با قرص تنسی:
همانطور که اشاره شد، استفاده از قرص تنسی در ۷۲ ساعت اولیه پس از رابطه جنسی، به طور موثر تا ۸۵ درصد از بارداری جلوگیری میکند. با این حال، باید به یاد داشت که هیچ یک از روشهای جلوگیری از بارداری، از جمله قرص تنسی، کاندوم و ای یو دی، صد در صد موثر نیستند و احتمال خطا وجود دارد.
قرص ضدبارداری ال دی:
قرص ال دی یکی از داروهای ضدبارداری ترکیبی خوراکی است که شامل ۳۰ میکروگرم اتینیل استرادیول و ۱۵۰ میکروگرم لوونورژسترل است.
طریقه مصرف قرص ال دی بعد از رابطه:
معمولاً قرص ال دی در بستههای ۲۸ قرصی عرضه میشود. شما باید هر روز یک قرص را برای مدت ۲۸ روز (یک سیکل قاعدگی) مصرف کنید و سپس در روز ۲۹ام بسته جدید را آغاز کنید. آخرین قرصها در بستههای ۲۸ روزه، قرصهای بیهورمون هستند که به عنوان “قرص یادآور” یا “قرص دارونما” شناخته میشوند. این قرصها به شما کمک میکنند هر روز قرص خود را مصرف کنید و بسته بعدی خود را به موقع آغاز کنید.
تأثیر قرصهای ال دی بر روی سیکل قاعدگی و پریودی:
استفاده از روشهای کنترل بارداری، از جمله قرص ال دی، میتواند تأثیری بر روی جنبههای مختلف خونریزی داشته باشد و این تأثیرات ممکن است در طول زمان تغییر کنند. پریودها ممکن است در طولانیتر یا کوتاهتر شدن، سنگینتر یا سبکتر شدن، بسته به نوع روش کنترل بارداری مورد استفاده، تغییر کنند. لکهبینی و خونریزی نامنظم از عوارض جانبی شایع در بیشتر روشهای هورمونی کنترل بارداری، به ویژه در ماههای ابتدایی استفاده، محسوب میشوند.
زمان شروع پریود پس از مصرف قرص ال دی:
به طور کلی، بیشتر خانمها حدود ۳ روز پس از مصرف تمام ۲۱ قرص فعال در یک بسته ۲۸ قرصی، پریودی خود را شروع میکنند. در صورت استفاده از بستههای ۲۸ قرصی، پریودی در طول هفتهای که از قرصهای یادآور (بدون هورمون) استفاده میشود، رخ میدهد.
عوارض قرص ال دی برای مردان:
قرصهای ضدبارداری مانند ال دی، دارای هورمونهای زنانه مانند استروژن هستند. استفاده بلندمدت از این داروها ممکن است باعث بروز علائم زنانه در مردان شود، از جمله بزرگ و حساس شدن سینهها، کاهش موهای بدن و صورت، تغییرات عاطفی و کاهش قوای جنسی مردانه.
روشهای جلوگیری از بارداری سنتی پس از ریختن اسپرم در رحم:
بعضی افراد باور دارند که مصرف برخی از غذاها میتواند منجر به ریختن دیواره رحم، پریود شدن و در نتیجه جلوگیری از بارداری شود.
این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
- جلوگیری از بارداری با زعفران
- جلوگیری از بارداری با گلاب
- جلوگیری از بارداری با زنجبیل
- جلوگیری از بارداری با میخک
در طب سنتی، نوشیدن دمنوش زعفران یکی از روشهای شناختهشدهترین برای جلوگیری از بارداری است.
جلوگیری از بارداری با زعفران:
زعفران دارای خواص آنتیاکسیدانی است که مصرف آن برای بهرهبرداری از فواید زیادی مفید است. با بررسی شواهد، به نظر میرسد که مصرف بیش از اندازه زعفران در هفتههای ابتدایی بارداری میتواند منجر به سقط جنین شود. بهتر است که زنان باردار فقط از سه ماهه دوم بارداری به بعد، مقدار کمی از این ماده را مصرف کنند. در هر صورت، جلوگیری از بارداری با خوردن مواد غذایی روشی اثبات شده نیست و بهتر است به آن اعتماد زیادی نداشته باشید.
همچنین، زعفران ممکن است باعث انقباضات رحم شود و برخی افراد آن را به عنوان یک روش برای سقط جنین زودهنگام استفاده میکنند.
روشهای ضدبارداری اورژانسی – آی یو دی مسی و هورمونی:
به گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، آی یو دی (IUD) با حاوی مس، به عنوان نوعی از روشهای پیشگیری از بارداری اضطراری، به عنوان موثرترین روش شناخته شده است. قرصهای ضدبارداری اضطراری که توسط WHO توصیه میشوند، شامل اولیپریستال استات، لوونورژسترل و داروهای ضدبارداری خوراکی ترکیبی (COCs) هستند. COCs شامل اتینیل استرادیول به همراه لوونورژسترول است.
نظرات کاربران