عرق بوقناق یکی از مواردی است که در طب سنتی به عنوان درمان دیابت توصیه میشود. اما با توجه به اینکه درمان دیابت به علت اهمیت غذایی، فعالیت فیزیکی و درمان دارویی قائم میشود، می‌توان به گیاهان از دیدگاه دیگری به منظور کنترل قند خون نگاه کرد. امروزه، متخصصان با بررسی فواید و خصوصیات بی‌نظیر گیاه بوقناق برای درمان دیابت، آن را توصیه می‌کنند. در این متن به معرفی این گیاه و فواید آن برای درمان دیابت پرداخته خواهد شد.
گیاه بوقناق که با نام علمی Eryngium شناخته میشود، ارتفاعی بین ۵۰ تا ۲۰۰ سانتی‌متر دارد و رنگ آن بین آبی تا بنفش متغیر است. البته نمونه‌هایی از این گیاه با رنگ سفید نیز وجود دارد. در برخی مناطق ایران از این گیاه با نام “باباخارزن” یا “زول شتره” نیز یاد میشود. بوقناق دارای خارهایی در کناره و نوک آن است و سراسر آن از تاره‌های پنبه‌ای پوشیده شده است. برگ‌های بیضی بزرگ با کناره‌های خاردار از دیگر خصوصیات این گیاه هستند.
گل‌های بوقناق در تابستان شکوفا می‌شوند و رنگ‌های آبی و بنفش زیبایی دارند. خصوصیت دارویی این گیاه در ریشه و میوهاش است. بنابراین با تهیه عرق بوقناق می‌توان از خواص آن به شکل‌های مختلف بهره‌مند شد. بوقناق به صورت طبیعی و یا در محیط‌های باغی رشد می‌کند؛ اما عمده رویش آن در استان‌های همدان، اصفهان، کردستان، تبریز، آذربایجان و مناطق کوهستانی همچون دامنه البرز و زاگرس می‌باشد.
گیاه بوقناق یکی از گیاهان دارویی گلدار است که حدود ۲۵۰ گونه دارد و به دلیل خواص ریشه و میوهاش در طب سنتی برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده میشود. رایج‌ترین خواص آن شامل درمان دیابت و قند خون بالا است. با مصرف عرق بوقناق، سلول‌های پانکراس فعال شده و انسولین تولید میشود. در نتیجه، مصرف آن به درمان بیماری دیابت منجر میشود.
عرق بوقناق دارای خاصیت سم‌زدایی است و برای پاکسازی کبد از سموم مفید است. همچنین، مصرف آن برای باز کردن مجاری صفرا به دلیل تاثیر مستقیم بر فعالیتهای آنزیمی کبد مفید است.
استفاده از گیاه بوقناق به منظور کاهش قند می‌تواند به روش‌های مختلفی انجام شود، اما بهترین نوع استفاده از آن، به شرایط بیماری و وضعیت جسمانی فرد بستگی دارد. برای این منظور، در گام اول توصیه میشود که از آن به شیوه بی‌رویه استفاده نشود و قبل از مصرف، با پزشک مشورت شود. به طور کلی، می‌توان به میزان ۱ تا ۲ استکان در روز از عرق بوقناق یا دمنوش آن استفاده کرد.
گیاه بوقناق، طبعی گرم و خشک دارد و علاوه بر خواص درمانی برای دیابت، مفیدی دیگر نیز دارد. آشنایی با این گیاه می‌تواند به شما کمک کند تا از فواید بی‌شمار آن در طب سنتی بهره‌مند شوید.
تصفیه خون و کبد
مصرف عرق بوقناق به عنوان یک ضدسم، تاثیر مستقیمی بر فعالیتهای آنزیمی کبد دارد و باعث پاکسازی مجاری کبد میشود. به دلیل خواص گیاهی بوقناق، از آن برای تصفیه خون و درمان کبد چرب نیز استفاده میشود.
درمان خوش و شفاف سازی پوست
با توجه به خواص پاکسازی خون، این گیاه برای درمان خوش و شفاف سازی پوست نیز مفید است. بوقناق با افزایش تولید گلبول‌های قرمز خون در درمان کم‌خونی، آسم و تنگی نفس نیز موثر است و از بروز سکته قلبی و مغزی جلوگیری می‌کند.
سیستم گوارش
یکی از اثرات مفید گیاه بوقناق، بهبود عملکرد سیستم گوارش است. به دلیل وجود اینولین یا فیبر حل شونده در آب در این گیاه، می‌توان از آن انتظار افزایش باکتری‌های مفید روده و تغذیه آن‌ها را داشت. بهبود عملکرد این باکتری‌ها در نهایت باعث تولید اسید چرب مفید و تقویت تحرکات روده و گوارش میشود. در نتیجه، این گیاه تاثیر مثبتی در درمان یبوست و نفخ معده و روده دارد.
پیشگیری و درمان کولیت
تاثیرات گیاه بوقناق در پیشگیری و درمان کولیت نیز باید مورد توجه قرار گیرد. با فعال شدن کبد و تولید صفرا، این غده درون اثنی‌عشر ریخته میشود و به از بین بردن چربی‌های مضر، تری‌گلیسیریدها و کلسترول می‌پردازد. بنابراین، این گیاه می‌تواند برای ناراحتی معده و کولیت نیز موثر باشد.
مزایای دیگر استفاده از بوقناق
علاوه بر این، استفاده از بوقناق می‌تواند به موارد زیر کمک کند:
- ترشح آدرنالین و کاهش استرس و عصبانیت بوسیله فعال‌سازی غدد فوق کلیه
- درمان ضعف عضلات قلبی
- کاهش کم‌خونی
- درمان سنگ کلیه و سنگ مثانه
- گاهاً افزایش شیر مادران
- باز کردن عروق پوستی
- تجزیه بافت چربی و کمک به لاغری
خطرات و عوارض مصرف بوقناق
واضح است که مصرف بیش از حد هر ماده دارویی یا گیاهی می‌تواند برای سلامت خطرناک باشد. به همین دلیل، همواره بر اساس شرایط جسمانی، دوز مشخصی برای مصرف باید تعیین شود. تداخل دارویی این گیاه با سایر داروهای شیمیایی یا مواد مصرف شده توسط فرد، گاهاً اثرات منفی ایجاد می‌کند.
برخی از این موارد از جمله عوارض مصرف بی‌رویه یا نامناسب عرق بوقناق عبارتند از:
- بوجود آمدن مشکلاتی در دفع ادرار
- کاهش بیش از حد فشار خون و بی‌حالی در اثر مصرف بیش از حد
- کاهش بیش از حد سطح قند خون
- افزایش درد در دوران قاعدگی
- تداخل دارویی این گیاه با داروهای کاهش دهنده قند خون خطرناک است
توجه داشته باشید که مصرف گیاه بوقناق در خانم‌های باردار باعث سقط جنین میشود.
نحوه و میزان مصرف عرق بوقناق
برای مصرف عرق بوقناق لازم است تا با توجه به شرایط زیر، نحوه و میزان مصرف تنظیم شود:
- میزان قند خون ناشتا: برای فردی که دچار دیابت است، قبل از مصرف عرق بوقناق باید میزان قند خون ناشتا خود را اندازه‌گیری کند و به نتیجه رسیده برای مصرف تعیین دوز کند.
- پاسخگویی سلول‌های بدن: هر فرد به صورت متفاوتی به عرق بوقناق پاسخ می‌دهد. برای اولین بار مصرف کنندگان، توصیه میشود از مقدار کمتری شروع کرده و سپس به تدریج میزان مصرف را افزایش دهند.
- حال عمومی: برای فردی که دچار بیماری مزمن است، قبل از مصرف عرق بوقناق باید به حال عمومی خود توجه کند و در صورت نیاز با پزشک خود مشورت کند.
- توجه به روند بهبود: در صورتی که فرد دارای دیابت است و در حال بهبود است، میزان مصرف عرق بوقناق باید بر اساس روند بهبودی او تنظیم شود. به طور کلی، میزان مصرف بوقناق برای هر فرد باید با توجه به نیاز و شرایط جسمی او تعیین شود.
میزان مصرف عرق بوقناق
به طور کلی، میزان مصرف عرق بوقناق در هر ۲۴ ساعت، حدود ۲ تا ۴ استکان معمولی است. با این حال، این میزان با مشورت پزشک معالج یا مشاور، قابل تغییر است.
میزان مصرف این عرق گیاهی را می‌توان به هر ۱۲، ۸ یا ۶ ساعت تنظیم کرد. در صورتی که میزان قند خون فرد بیشتر از ۲۰۰ است، می‌توان در هر ۴ ساعت یک استکان مصرف کرد. لازم به ذکر است که هر استکان ۱۰۰ میلی لیتر در نظر گرفته شود.
موارد مصرف بوقناق در کشورهای مختلف
در برخی از کشورها، بوقناق به نام “sea holly” به عنوان یک گیاه زینتی در باغچه‌ها استفاده میشود. با این حال، در بسیاری از مناطق به عنوان یک گیاه دارویی برای مقاصد مختلف استفاده میشود. به عنوان مثال، در ترکیه از بوقناق در صنعت داروسازی استفاده میشود. در ایران نیز، اغلب به شکل دمنوش یا عرقیجات از بوقناق برای درمان دیابت استفاده میشود. در کشور اردن، این گیاه به عنوان پادزهر نیش عقرب شناخته میشود.
همچنین، بوقناق برای بومیان آمریکای لاتین، آسیای جنوبی و شرقی و همچنین آرژانتین شناخته شده است و مصرف آن برای کاهش التهاب و در درمان برخی بیماری‌ها مفید است. همچنین، از برگ یا ریشه‌های بوقناق می‌توان به عنوان سبزیجات استفاده کرد و آن‌ها را در تهیه غذاها به کار برد.
کلام آخر
در این متن با بررسی خواص عرق بوقناق برای درمان دیابت و سایر خواص آن، سعی کردیم تا شما را با این گیاه پرخاصیت آشنا کنیم. استفاده از درمان طبیعی با استفاده از گیاهان، رویکردی با ارزش در پزشکی است و می‌تواند عوارض دارویی را به حداقل رسانده و در درمان بیماری‌ها مفید باشد.
در پایان، به سخنی از ابوعلی سینا، پزشک برجسته ایرانی اشاره می‌کنیم که می‌گوید: “هر چیزی کمش دارو است، متوسطش غذا است، و زیادش سم است حتی محبت کردن”. بنابراین، استفاده بیش از حد و بی‌رویه از گیاهان دارویی نیز کار اشتباهی است. در صورتی که به دیابت مبتلا هستید، بهتر است برای استفاده از عرق بوقناق و نحوه مصرف آن، از پزشک خود مشورت بگیرید.
امیدواریم از این متن لذت برده باشید. لطفا تجربیات خودتان را درباره گیاه و عرق بوقناق با ما به اشتراک بگذارید. پیشنهاد می‌کنیم از بخش تجهیزات پزشکی و کنترل دیابت سایت ما بازدید کنید و سایر محتواها را از بخش مقالات و تازه‌های پزشکی پیگیری کنید.
نظرات کاربران