آیا درد معده خطرناک است؟ در واقع، این نوع درد یکی از علائمی است که با مراقبت و پیشگیری می‌توان از آن جلوگیری کرد. برای این منظور، باید نسبت به معده خود با دقت رفتار کنیم و از عادات غذایی ناسالم پرهیز کنیم.
درد معده یکی از مشکلات رایج است که بسیاری از افراد با آن روبرو می‌شوند. در واقع، این درد از بیماریهای شایع در جامعه است و در اکثر موارد باعث ایجاد درد معده می‌شود. این نوع درد، که بسیار آزاردهنده است، دلایل متنوعی دارد از جمله تغذیه نامناسب، حساسیت به برخی از غذاها، عفونت باکتریایی و ویروسی، و بیماریهای گوارشی. در ادامه، انواع علل درد معده را بررسی خواهیم کرد.
چه عواملی در ایجاد درد معده نقش دارند؟
مانند آنچه در بالا ذکر شد، درد معده یکی از بیماریهای شایع در دستگاه گوارش است که اغلب ناشی از آسیب و اختلال در بخشهای دیگر بدن است. علت درد معده ممکن است به علت بیماریهای مرتبط با کیسه صفرا، قلب، کبد، لوزالمعده یا مشکلات روده باشد. درد معده به تدریج ظاهر می‌شود و اغلب به صورت ناگهانی شدت می‌یابد.
در زیر، برخی از علل شایع درد معده ذکر شده است:
- استرس
- زخم معده
- رفلاکس معده (GERD)
- مصرف الکل
- عفونت با ویروس و باکتری
- مصرف غذاهای پرادویه و تند
- مصرف داروهای ضد التهابی
چه بخش‌هایی از شکم با درد معده در ارتباط هستند؟
درد معده به عوامل متعددی بستگی دارد و نشانه‌ای از عارضه‌های دیگر در بخشهای دیگر بدن است. این درد به طور کلی در بین کودکان و بزرگسالان رایج است و شدت آن ممکن است از سطح کم تا بسیار شدید متغیر باشد. در ناحیه معده، چندین ساختار حیاتی و مهم وجود دارند که به عنوان بخشهای مرتبط با درد معده ذکر می‌شوند.
این بخشها عبارتند از:
- کیسه صفرا: کیسه صفرا و جریان صفرا به معده ارتباط مستقیمی دارد و در مشکلات آن ممکن است نقشی داشته باشد.
- بخش فوقانی روده‌ها: بخش فوقانی روده‌ها و مسیر گذر غذا از آن به معده نیز در مشکلات معده ممکن است دخالت داشته باشد.
- کبد: کبد به عنوان یک عضو مهم در ناحیه شکم، در تولید صفرا و فرایندهای متعدد دیگر در سیستم گوارش نقش دارد و مشکلات کبدی می‌توانند به درد معده منجر شوند.
- لوزالمعده یا پانکرِآس: این عضو مهم در ترشح آنزیم‌های گوارشی و کنترل سطح قند و چربی‌ها نقش دارد و مشکلات آن نیز ممکن است در ایجاد درد معده تأثیرگذار باشند.
- قلب: علیرغم اینکه قلب در ناحیه قفسه سینه قرار دارد، اما برخی بیماریهای قلبی می‌توانند دردی مشابه درد معده ایجاد کنند، که به عنوان درد معده تشخیص داده شوند.
بیماریهای مرتبط با این بخشها عاملی در ایجاد درد معده نیز هستند و به آن درد انعکاسی معروف است. این علائم در واقع همراه با درد معده دیده می‌شوند و شناسایی و تشخیص آنها کمک می‌کند. شدت درد معده به صورت ناگهانی است و ممکن است ناشی از آسیب، عفونت با باکتری یا ویروس، استرس یا مصرف مواد تحریک‌کننده مانند الکل، داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID)، استروئید یا غذاهای تند و پرادویه باشد و اغلب به صورت موقتی است.
در صورتی که درد معده شدید باشد و معمولاً پس از وعده غذایی بوجود آید، احتمالاً عواملی مانند رفلاکس معده به مری، زخم معده و سوء هاضمه یا دیسپپسی نقش داشته باشند. برای تشخیص علت درد معده و درمان آن، مراجعه به یک متخصص گوارش الزامی است. بنابراین، بهتر است به این نکته توجه کنیم که از تشخیص و مصرف خودسرانه داروها پرهیز کنیم.
انواع دردهای معده خطرناک
بطور کلی، بیماریهای مرتبط با معده شامل طیف وسیعی از دردها هستند که به شکلهای مختلفی رخ میدهند.
زمان شروع درد معده:
در واقع بیماریهای مرتبط با این بخشها از عوامل ایجاد درد معده نیز یک سری میآیند که به آن درد انعکاسی اطلاق می‌شود. در اصل این علائم با درد معده همراه است و شناسایی و تشخیص آن کمک می‌کند. شدت درد معده به صورت ناگهانی است که می‌تواند بر اثر آسیب، باکتری، ویروس، استرس یا مصرف مواد تحریک‌کننده نظیر الکل، انواع داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAID)، استروئید (Steroid) یا غذاهای تند و پر ادویه ایجاد گردد و اکثر مواقع به صورت موقتی است.
چنانچه معده درد شدید باشد که به طور معمول پس از مصرف غذا ایجاد می‌شود، شاید یکی از علل آن ریفلاکس معده به مری، زخم معده (Stomach Ulcer) و سوء هاضمه یا همان دیسپپسی (Dyspepsia) باشد. جهت تشخیص علل درد معده و درمان آن لازم است تا به متخصص گوارش مراجعه نماییم. پس باید به این نکته توجه داشت که از تشخیص و مصرف خودسرانه داروی پرهیز کنیم.
محل احساس درد:
بطور کلی، درد موضعی ممکن است ناشی از مشکلاتی در اندام‌های ناحیه بالای شکم باشد. به عنوان مثال، وجود درد در ناحیه سمت راست و پایین شکم ممکن است نشانه آپاندیسیت (آپاندیسیت) باشد.
احساس درد در ناحیه سمت چپ و پایین شکم ممکن است به علت دیوِرتیکولیت (دیوِرتیکولیتیس) رخ دهد.
احساس درد در سمت پایین شکم ممکن است ناشی از اختلالات مثانه و رحم باشد.
مدت زمان احساس درد در معده:
بطور کلی، درد معده ممکن است به علت سندروم روده تحریک‌پذیر (آی‌بی‌اس) به صورت دوره‌ای و مداوم ظاهر شود و به مدت سال‌ها ادامه یابد. در عوارض مرتبط با صفرا، قولنج، زخم معده، یبوست و درد قاعدگی، درد معده معمولاً تا چندین ساعت ادامه دارد.
علائم احساس درد معده:
در صورتی که شما با درد معده به دلیل التهاب، زخم یا خوریزی مبتلا هستید، احتمالاً با علائم زیر روبرو شده‌اید:
- یبوست: تجربه مشکل در گذران زمان برای انجام عمل بلع.
- مشکل در زمان بلع: دشواری یا ناراحتی در فرآیند بلع غذا یا نوشیدنی.
- احساس ناراحتی شکمی و نفخ‌های مداوم معده: تجربه احساس ناراحتی، سنگینی، فشار یا تورم در ناحیه معده، همراه با نفخ و تورم مداوم شکم.
- کم خونی و کاهش وزن بی دلیل: ممکن است با تجربه کاهش وزن بدون دلیل قابل توجیه و کم خونی به علت خونریزی داخلی مرتبط با درد معده مواجه شوید.
- عدم قطع شدن حالت تهوع و اسهال در طی چند روز: تجربه ادامه‌یافتن حالت تهوع و اسهال به طور مداوم در طول چند روز، که ممکن است نشانه‌ای از مشکلات معده باشد.
علائم درد شدید معده:
در صورتی که درگیر درد شدید معده هستید، ممکن است با علائم زیر روبرو شوید:
- احساس نفس تنگی: تجربه احساس محدودیت و دشواری در تنفس، که ممکن است ناشی از درد معده شدید باشد.
- احساس درد در ناحیه قفسه سینه: تجربه درد یا سوزش در ناحیه قفسه سینه که ممکن است به علت تاثیر درد معده شدید باشد.
- تشدید معده درد به صورت ناگهانی: تجربه تشدید درد معده به صورت ناگهانی و بدون هشدار قبلی.
- رویت خون مایل به قهوه‌ای در استفراغ: مشاهده وجود خونی که رنگ آن به قهوه‌ای میل می‌کند در موارد استفراغ.
- ایجاد درد در ناحیه شکم پس از لمس کردن: تجربه ایجاد درد در ناحیه شکم پس از لمس کردن آن.
رویت خون در مدفوع یا رنگ سیاه، بوی بسیار بد و چسبندگی: مشاهده وجود خون در مدفوع یا تغییر رنگ مدفوع به سیاه، بوی بسیار نامطبوع و چسبندگی ممکن است نشانه‌هایی از مشکلات جدی در معده باشند.
نشانه‌های درد عصبی معده:
درد عصبی معده به وضعیتی گفته می‌شود که معده فرد را تحت تأثیر عواطف و احساسات قرار می‌دهد و به دلیل وقوع حالاتی مانند غم، اندوه، نگرانی، خشم، استرس، اضطراب، ترس و موارد مشابه، باعث ترش‌شدن و رفلاکس معده می‌شود و محتویات معده را به سمت مری و حلق هدایت می‌کند. اگر این علائم را در کودکان خود مشاهده کردید، باید بلافاصله به پزشک متخصص نفخ شکم کودکان مراجعه کنید.
علائم کلی نشانه‌های درد عصبی عبارتند از:
- احساس دلشوره: تجربه احساس نگرانی و ناراحتی ذهنی بدون دلیل واضح.
- حس گرفتگی یا پیچ‌خوردگی در ناحیه شکم: تجربه حس گرفتگی، فشار یا پیچش در ناحیه شکم.
- احساس نگرانی و اضطراب بدون دلیل: تجربه نگرانی و اضطراب بدون دلیل قابل توجیه و آشکار.
- لرزش یا کشش ناگهانی عضلات: تجربه لرزش یا کشش ناگهانی عضلات بدن.
- دفع گاز به صورت مکرر: تجربه دفع مکرر گازهای روده‌ای.
- احساس حالت تهوع: تجربه احساس نفرت از غذا یا حالت تهوع.
- حس سوءهاضمه: تجربه احساس ناراحتی و سوءهاضمه پس از خوردن غذا.
- درد معده عصبی همراه با تنگی نفس: تجربه درد معده همراه با احساس تنگی نفس.
- احساس سیری باز شروع خوردن غذا: تجربه احساس سیری و اشباعیت زودهنگام پس از شروع خوردن غذا.
- احساس گرما یا نفخ در ناحیه شکم: تجربه احساس گرما، دمیدگی یا نفخ در ناحیه شکم.
- دفع ادرار و مدفوع به صورت مکرر: تجربه دفع مکرر ادرار و مدفوع.
زمانی که درد معده خطرناک می شود:
به طور کلی، درد معده را باید به جدیت گرفت و در صورت تجربه موارد زیر، باید به صورت اورژانسی به پزشک متخصص مراجعه کنیم:
- سفت شدن شدید شکم
- احساس درد هنگام لمس شکم
- سرفه همراه با استفراغ خونی
- حالت تهوع و استفراغ مکرر
- اسهال‌های خونی
- احساس درد یا فشار در ناحیه قفسه سینه
- مشکل داشتن در هنگام تنفس
- احساس سرگیجه
- غش کردن ناگهانی
- عدم توان در اجابت مزاج در کنار استفراغ
- احساس درد در ناحیه گردن، شانه یا میان تیغه‌های شانه
- تغییرات ناگهانی در بینایی
- احساس دردی که از ناحیه ناف آغاز می‌شود و به سمت راست جریان دارد؛ این در واقع نشانه هشداردهنده آپاندیسیت است
- تجربه تب به صورت مکرر
با توجه به این علائم، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
نظرات کاربران