پاها از 7 استخوان اصلی به همراه عضلات و رباط‌ها تشکیل شده‌اند که قادر به تحمل وزن بدنمان تا چند ده کیلوگرم هستند. از بین این 7 استخوان، پاشنه بزرگترین آن‌هاست. علاوه بر این اجزای اساسی، فاشیا نامیده می‌شود که یک بافت لایه‌مانند است و مانند یک پوشش عضلانی بر روی کف پا قرار دارد. این فاشیا از اجزای مهم در این ساختار است. به طور واقعی، التهاب در لایه فاشیای پلانتار یا کف‌پایی عامل درد در خار پاشنه پا است. خار پاشنه پا یکی از مشکلات شایع در جمعیت بزرگسالان است. طبق یک برآورد انجام‌شده در آمریکا، 11 درصد از افراد بالغ در تصویربرداری تصادفی دچار خار پاشنه پا بودند.
رسوب کلسیم به صورت زائدهای اضافه در استخوان پاشنه پا
علت اصلی تشکیل خار پاشنه است. این زائده استخوانی کوچک میتواند به شکل یک خار که از پاشنه بیرون زده است، در گرافیهای استخوانی مشاهده شود.
علاوه بر این، التهاب فاشیای کف پا نیز نقش مهمی در تشکیل خار پاشنه و رسوب کلسیم در پاشنه پا دارد. روند رسوب کلسیم اضافه در پاشنه پا در مدت زمان چند ماه و به تدریج رخ می‌دهد، ناشی از فشار طولانی مدت بر عضلات و رباط‌های پا، کشش در فاشیای کف پا و پارگی در غشای اطراف استخوان پاشنه پا است.
خار پاشنه با فراوانی در ورزشکاران رشته‌های دومیدانی و پرش رخ می‌دهد
این به این دلیل است که این ورزشکاران بیشتر در معرض این مشکل قرار می‌گیرند.
یکی از عوامل دیگر، نحوه نادرست راه رفتن و استفاده اشتباه از عضلات و مفاصل است که با گذر زمان، التهاب محلی و رسوب کلسیم در پاشنه پا و فاشیای کف پا را افزایش می‌دهد. استفاده از کفش نامناسب هنگام ورزش نیز نقش مهمی در ایجاد خار پاشنه دارد.
عوامل دیگری که ممکن است باعث رسوب کلسیم و ایجاد خار پاشنه در افراد شوند، عبارتند از:
- داشتن دیابت یا افزایش سن؛
- چاقی و افزایش وزن که فشار زیادی بر عضلات و رباط‌های پا ایجاد می‌کند؛
- دوره‌های کوتاه و شدید فعالیت ورزشی؛
- داشتن کف پای صاف یا کف پای با قوس شدید.
خار پاشنه، بیشتر در افراد، به ویژه در سنین بالا، رخ می‌دهد و شیوع بسیار بالایی دارد. با این حال، اکثر موارد همراه با علامت خاصی همراه نیست. اما در برخی موارد، با درد مزمن یا تکراری در ناحیه پاشنه پا همراه می‌شود. این درد تیز و شدید در ناحیه پاشنه پا رخ می‌دهد و به محض شروع راه‌رفتن بیمار پس از یک بازه استراحت آغاز می‌شود. بیشترین درد مرتبط با رسوب کلسیم در پاشنه پا، صبح زمان بیدار شدن از خواب است.
درمان خار پاشنه
برای کاهش درد، شخص باید پاشنه پا را کمتر استفاده کند و در نتیجه با لنگ‌لنگان راه برود. اما این عادت به تدریج منجر به فشار غیر یکنواخت بر عضلات و استخوان‌های پا می‌شود و علائم التهاب فاشیای کف پا و درد را تشدید می‌کند. این‌گونه، خار پاشنه پا به‌نظر بی‌اهمیت می‌رسد، اما حتماً باید درمان شود.
در ادامه، به چند راهکار ساده برای درمان رسوب کلسیم در پاشنه پا و کاهش علائم آن می‌پردازیم:
- استراحت: اصلی‌ترین و مهم‌ترین نکته در درمان خار پاشنه، استراحت و عدم تحمیل فشار به پاشنه و همچنین جلوگیری از راه رفتن و دویدن برای مدت طولانی است.
- کشش فاشیای کف پا: برای این منظور، توصیه می‌شود از باند کشی استفاده کنید. باند را بر روی کف پا قرار داده و دو طرف آن را به‌گونه‌ای بکشید که انگشتان پا به ساق پا نزدیک شوند و با این روش فاشیا کشیده شود.
- تقویت عضلات کف پا: برای این منظور، سعی کنید با پاهایتان خودکاری را از روی زمین بردارید و با استفاده از عضلات کف پا، آن را برای چند ثانیه نگه دارید. این کار به تقویت عضلات کف پا کمک می‌کند و یکی از روش‌های درمان رسوب کلسیم در پاست.
- کاهش فشار روی پاشنه پا: پدهای پاشنه پا، که در داروخانه‌ها موجود است، در داخل کفش قرار گرفته و باعث کاهش فشار بر روی استخوان پاشنه می‌شوند.
- کاهش وزن و تغذیه سالم: درمان چاقی به وسیله کاهش فشار بر روی پاشنه، میتواند بهبود علائم را بهبود بخشد. علاوه بر این، روش‌های تغذیه‌ای می‌توانند بهبود خار پاشنه پا را تسهیل کنند. به طور کلی، تغذیه سالم و کاهش وزن می‌توانند با کاهش بروز خار پاشنه و کاهش التهاب اطراف آن کمک کنند. مصرف مواد غذایی با خصوصیات آنتی‌اکسیدانی نیز میتواند به کاهش درد و التهاب در فاشیای کف پا کمک کند.
- ماساژ: یکی از روش‌های درمانی مؤثر ماساژ پا در آب گرم است. برای انجام این روش، هر روز دو بار، پاهای خود را به مدت ده دقیقه در آب گرم قرار داده و سپس آنها را خشک کرده و با استفاده از یک وسیله مانند گوشت‌کوب، ضربات آرامی به پاشنه پا بزنید.
- تزریق استروئید: در صورت عدم پاسخ به مسکن‌ها و سایر درمان‌ها، تزریق استروئید میتواند یک راهکار درمانی دیگر باشد.
- جراحی: در موارد شدید و مختل‌کننده فعالیت بیمار، یا در صورتی که فرد جوان و فعال باشد، جراحی کف پا و بریدن زائده استخوانی ممکن است برای بیمار مورد نیاز باشد.
علاوه بر درمان‌های دارویی و جراحی، روش‌های تغذیه‌ای می‌توانند تا حدودی برای بهبود خار پاشنه پا مفید باشند. در واقع، تغذیه سالم به‌صورت کلی، از طریق کاهش وزن و مصرف مواد غذایی حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها، میتواند به کاهش بروز خار پاشنه و کم‌کردن التهاب فاشیای کف پا کمک کند.
نظرات کاربران