با توجه به گزارشات صلیب سرخ آمریکا، اهدای خون توانایی نجات سه زندگی را داراست. در حالی که به طور میانگین هر دو ثانیه یک نفر در ایالات متحده به خون نیاز دارد.
فواید ارزشمند اهدای خون
اهدای خون، علاوه بر فواید سلامتی جسمی، به سلامت عاطفی شما نیز کمک میکند.
طبق گزارشی از بنیاد بهداشت روان، کمک به دیگران میتواند:
- استرس را کاهش دهد
- وضعیت عاطفی را بهبود بخشد
- وضعیت سلامت جسمی را بهبود ببخشد
- به خلاص شدن از احساسات منفی کمک کند
- احساس تعلق و انتمای بیشتری ایجاد کند و انزوا را کاهش دهد
تحقیقات نشان داده است که فواید سلامتی اهدای خون هنوز بیشتری نیز دارد و اطلاعات بیشتری در این زمینه در دسترس است.
مراحل اهدای خون
برای اهدای خون، لازم است مراحلی در نظر گرفته شود. برخی از مراحل شامل غربالگری سلامتی میباشد. پرستاران آموزش دیده در این مرحله از بررسی و غربالگری سلامتی عملیاتی را انجام میدهند.
معمولاً موارد زیر در فردی که تمایل به اهدای خون دارد، بررسی میشود:
- نبض
- فشار خون
- دمای بدن
- سطح هموگلوبین
این معاینه فیزیکی رایگان، به شما اطلاعات قابل توجهی درباره سلامتی شما ارائه میدهد. این فرآیند میتواند به طور موثری مشکلاتی را که ممکن است نشان دهنده بیماریهای زمینهای یا عوامل خطرزا برای بعضی از بیماریها باشند، تشخیص دهد.
بررسی بیماریها با استفاده از آزمایش خون
علاوه بر مراحل غربالگری سلامتی، خون شما برای بررسی چندین بیماری نیز آزمایش خواهد شد.
این آزمایشها شامل موارد زیر میباشد:
- هپاتیت B
- هپاتیت C
- اچآیوی (ویروس ایدز)
- ویروس نیل غربی
- ویروس نیل غربی
- سیفلیس
- تریپانوزوما کروزی
با انجام این آزمایشها، میتوان به بررسی و تشخیص این بیماریها در خون شما پرداخت. این اقدامات مهم به منظور حفظ سلامت خود شما و جامعه در مجموع انجام میشود.
تأثیر اهدای خون بر خطر بیماری قلبی
تحقیقات درباره تأثیر اهدای خون بر خطر ابتلا به بیماری قلبی و حمله قلبی نتایج متفاوتی ارائه کرده است. یک مطالعه قابل اعتماد در سال 2017 نشان داد که اهدای خون منظم ممکن است با افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی مرتبط با سطح نامطلوب کلسترول همراه باشد.
با این حال، بر اساس یک مطالعه در سال 2013، اهدای خون منظم ممکن است منجر به کاهش ذخیره آهن در بدن شود. این شرایط ممکن است خطر حمله قلبی را کاهش دهد. تحقیقات نشان میدهد که ذخیره آهن بیش از حد در بدن میتواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد.
فرض میشود که اهدای خون منظم میتواند فشار خون را کاهش دهد، اما یک مطالعه قابل اعتماد نشان میدهد که این مشاهدات نسبی است و یک پاسخ فیزیولوژیک دقیق نیستند.
عوارض جانبی اهدای خون
اهدای خون برای افراد بزرگسال و سالم بدون خطر است و احتمال ابتلا به بیماری در آن وجود ندارد. مراکز اهدای خون از تجهیزات جدید و استریل برای هر اهداکننده استفاده میکنند.
بعضی افراد ممکن است پس از اهدای خون حالت تهوع، سرگیجه یا گیجی را تجربه کنند. در صورت بروز چنین وضعیتی، این علائم معمولاً در عرض چند دقیقه بهبود مییابند. بهتر است اهداکننده در صورت سرگیجه، به پشت دراز برود و پاها را اندکی بالاتر از سطح بدن قرار دهد تا تاحدی که بهترین حالت را تجربه کند.
علاوه بر این، ممکن است در محل ورود سوزن خونریزی کمی رخ دهد. اعمال فشار و بالا بردن بازو به مدت چند دقیقه معمولاً باعث توقف این خونریزی میشود. همچنین، در این ناحیه ممکن است اندکی کبودی شکل گیرد.
در صورت تجربه علائم زیر، با مرکز اهدای خون تماس بگیرید:
هنوز احساس سبکی سر، سرگیجه، گیجی یا حالت تهوع دارید پس از نوشیدن، غذا خوردن و استراحت.
در محل ورود سوزن به دست، برجستگی یا خونریزی رخ میدهد.
در بازو درد، بیحسی یا گزگز احساس میکنید.
اقدامات لازم در هنگام اهدای خون:
برای اهدای خون، ابتدا باید ثبت نام کنید. این شامل ارائه شناسنامه، سابقه پزشکی و انجام معاینه سریع پزشکی است. همچنین، اطلاعاتی درباره اهدای خون به شما داده میشود تا بخوانید.
پس از آماده شدن و گذراندن مراحل فوق، مرحله اهدای خون آغاز میشود. اهدای خون کامل رایجترین نوع اهدای خون است، زیرا این نوع اهدا بیشترین انعطافپذیری را دارد. خون کامل میتواند به دو صورت استفاده شود. در حالت اول، به عنوان خون کامل به فرد نیازمند تزریق میشود و یا برای گیرندگان مختلف به سلولهای قرمز، پلاکت و پلاسما جدا شود.
مراحل اهدای خون کامل:
فرد اهداکننده در یک صندلی دراز قرار میگیرد. او میتواند به صورت نشسته یا دراز کش خون را اهدا کند.
ناحیه کوچکی از بازو با الکل تمیز میشود. سپس یک سوزن استریل وارد رگ میشود.
هنگامی که مقدار مشخصی از خون از بدن خارج میشود، فرد همچنان در حالت نشسته یا دراز کشیده خواهد ماند. این فرآیند معمولاً 8 تا 10 دقیقه طول میکشد.
پس از جمع آوری مقدار مورد نظر از خون در ظرف جمع آوری خون، پرستار سوزن را از رگ خارج کرده و بازوی فرد را بانداژ میکند.
همچنین، انواع دیگر اهدای خون شامل موارد زیر است:
- اهدای پلاکت (پلاکت)
- اهدای پلاسما (پلاسمافرز)
- اهدای دو برابر گلبول قرمز
این نوع محصولات خون از طریق فرایندی به نام آفرز انجام میشود. دستگاه آفرز به هر دو بازوی اهداکننده متصل میشود. قبل از بازگرداندن اجزای استفاده نشده خون به بدن اهداکننده، مقدار کمی خون جمعآوری شده و اجزای آن جدا میشوند. این چرخه در طول تقریباً دو ساعت چندین بار تکرار میشود.
پس از اتمام اهدای خون، به فرد اهداکننده میانوعده و نوشیدنی ارائه میشود و او میتواند قبل از رفتن، به مدت 10 یا 15 دقیقه بنشیند و استراحت کند. در صورت احساس ضعف یا حالت تهوع، میتواند دراز کشیده تا وضعیتش بهبود یابد.
شرایط اهدای خون به شرح زیر است:
حداقل سن مورد قبول برای اهدای خون، ۱۸ سال تمام است، و حداکثر سن مجاز برای اهداکنندگان عادی ۶۰ سال است. اما اهداکنندگان مستمر (با سابقه) میتوانند تا سن ۶۵ سال ادامه دهند.
حداقل وزن قابل قبول برای اهدای خون، ۵۰ کیلوگرم است.
فواصل بین اهداهای خون باید حداقل هر ۸ هفته یکبار باشد، با شرط آنکه تعداد دفعات اهدای خون در طول یک سال برای آقایان بیش از ۴ بار و برای خانمها بیش از ۳ بار نباشد.
برای اهدا خون، لازم است که اصل کارت شناسایی (مانند شناسنامه، گواهینامه یا گذرنامه) را همراه داشته باشید. برای اهداکنندگان بار اول، حضور با کارت ملی الزامی است.
توجه داشته باشید که شرایط اهدای خون ممکن است در هر کشور یا مرکز خوندهی خاصی متفاوت باشد. بهتر است قبل از اقدام به اهدای خون، با مراکز خوندهی محلی خود یا سازمانهای مربوطه تماس بگیرید تا درباره شرایط دقیق و الزامات روزمره آنها مطلع شوید.
در صورتی که شما دارای سوابق زیر باشید، حتماً پزشک مربوطه را در جریان قرار دهید:
- آلرژیها مانند تب یونجه و سایر آلرژیهای معروف
- مصرف داروها.
- سوابق بیماریهای قلبی، عروقی، ریوی، کلیوی و کبدی.
- سوابق تزریق خون و مصرف فرآوردههای خونی.
- سابقه تشنج، صرع و اختلالات مشابه.
- سابقه اعتیاد به مواد مخدر و مصرف تزریقی آنها.
- سابقه عمل جراحی.
- سوابق رفتارهای خطرناک مانند روابط جنسی خارج از رابطه خانوادگی.
- سابقه خالکوبی، حجامت و تاتو.
- سوابق زردی یا یرقان در خود و خانواده.
- مسافرت به مناطق مبتلا به مالاریا.
فرد اهداکننده باید اطلاعاتی درباره مشکلات پزشکی و همچنین هر دارویی که مصرف میکند، ارائه کند. این موارد ممکن است بر صلاحیت شما برای اهدای خون تأثیرگذار باشند.
همچنین، بین هر اهدای خون کامل باید حداقل ۸ هفته صبر کنید و بین اهدای محصولات خونی حداقل ۱۶ هفته فاصله داشته باشید.
اهدای پلاکتها میتواند هر ۷ روز و حداکثر ۲۴ بار در سال انجام شود.
در زیر چند پیشنهاد برای کمک به شما در آماده شدن برای اهدای خون وجود دارد:
قبل از قرار ملاقات خود، حدود ۱۶ اونس (۴۷۳ میلیلیتر) آب اضافی بنوشید تا بدنتان به خوبی آبشده باشد.
یک وعده غذای سالم و کم چربی مصرف کنید تا انرژی لازم برای اهدای خون را داشته باشید.
پیراهنی با آستین کوتاه یا آستین دار بپوشید که به راحتی جمع میشود و اجازه دسترسی آسان به ناحیه اهدای خون را بدهد.
اگر ترجیح میدهید از دست یا رگ دلخواه خون گرفته شود یا اگر نشستن یا دراز کشیدن برای شما راحتتر است، به پرستار اطلاع دهید تا درخواست خود را مطرح کنید.
گوش دادن به موسیقی، خواندن یا گفتگو با شخص دیگر میتواند به شما در داشتن آرامش و رهایی از استرس در طول فرآیند اهدای خون کمک کند.
توصیه میشود قبل از اهدای خون با مرکز خوندهی محلی خود تماس بگیرید و راهنماییهای دقیق و الزامات آنها را دریافت کنید.
نظرات کاربران