درد کلیه یکی از دردهای بسیار شدید و تحمل ناپذیر است که فرد را از پا در می آورد. وقتی به هر دلیلی یکی از کلیهها یا مجاری مرتبط با آنها، مانند مثانه، به مشکل خورده و آسیب دیده و نارسا شوند، درد کلیه در ناحیه چپ، درد کلیه در ناحیه راست یا حتی در هر دو کلیه ظاهر می‌شود. این درد می‌تواند به نقاطی مانند پهلو، شکم، دندهها و کمر نیز تاب‌انداز باشد و باعث گمراهی ما در تشخیص محل درد می‌شود. کلیهها در پشت شکم و پایین دندهها قرار گرفته‌اند و به صورت جفت در سطح دو طرف ستون فقرات قرار دارند. اغلب آسیب‌هایی که باعث درد کلیه می‌شوند، تأثیری مستقیم بر یک کلیه دارند. به همین دلیل، برای درمان درد کلیه، باید با علائم درد کلیه در ناحیه راست و چپ به صورت کلی و جداگانه آشنا شویم. منتظر مطالب بیشتر در ادامهٔ مقاله باشید.
درد کلیه یا کلیهها چه هست؟
کلیهها در بدن انسان به صورت جفت وجود دارند و معمولاً در قسمت بالای شکم، کمی متمایل به پشت بدن قرار دارند. آنها توسط بافتهای اطراف و دندهها به طور محافظت شدهای قرار میگیرند. جالب است بدانید که کلیه چپ قرارگیری مقداری بالاتری نسبت به کلیه راست دارد.
درد کلیه اغلب در منطقه پهلوها، پایین کمر و زیر دندهها احساس می‌شود، اگرچه گاهاً این درد می‌تواند به مناطقی مانند شکم، ران و بیضه‌ها نیز تاب‌انداز شود. به دلیل محل قرارگیری و نوع دردی که بیمار تجربه می‌کند، این درد ممکن است با عواملی مانند فشار عضلانی، التهاب مفاصل و برخی مشکلات ستون فقرات اشتباه گرفته شود.
یکی از دردهایی که اغلب به اشتباه با درد کلیه ارتباط داده می‌شود، درد کمر است. باید آگاه باشید که درد کلیه عمیق‌تر و در بالاترین قسمت پهلوی فرد رخ می‌دهد و هر دو پهلو را درگیر می‌کند. اما درد کمر معمولاً در قسمت پایین کمر اتفاق می‌افتد.
برخی از علائم رایج در کمردرد عبارتند از:
- آرتروز
- بیماری‌های مختلف
- بالا رفتن سن
- تصادف
- آسیب‌های ورزشی
- افتادن از ارتفاع
- کم‌آبی بدن
- دیسک بیرون زده
- شکستگی ناشی از فشار
- اختلالات ستون فقرات
- استفاده بیش از حد و تحت فشار قرار دادن کمر
- انجام کارهای فیزیکی سنگین و روزانه
- عادات نادرست در نشستن، راه رفتن، خوابیدن و پریدن
- توجه به این علائم می‌تواند به شناسایی و درمان درست درد کمر کمک کند.
علائم درد کلیه بسیار متنوع هستند و ممکن است نشانه‌های مشکلات جدی باشند.
در زیر علائمی که معمولاً با درد کلیه مرتبط می‌شوند، ذکر شده است:
- بزرگ شدن حالب (هیدرونفروز)، که ممکن است باعث افزایش حجم و فشار در کلیهها شود.
- وجود سرطان یا تومور در کلیه.
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک، که باعث تشکیل توده‌های مایع در کلیهها می‌شود.
- عفونت‌های استرپتوکوکی مانند گلودرد استرپتوکوکی و زرد زخم، که می‌توانند به کلیهها نفوذ کنند و التهاب آنها را ایجاد کنند.
- وجود سنگ کلیه، که ممکن است باعث انسداد مجرای ادراری شود و درد شدیدی را به همراه داشته باشد.
- کیست‌های ساده در کلیه، که می‌توانند به صورت توده‌های مایع در کلیه شکل بگیرند.
- استفاده از داروی برین زولامید (Azopt)، که معمولاً برای درمان بیماری آب سیاه استفاده می‌شود و ممکن است به علائم درد کلیه منجر شود.
- پیلونفریت، که عفونتی در کلیه را نشان می‌دهد.
- وجود آبسه در کلیه یا منطقه اطراف آن (آبسه کلیوی یا پری‌نفریک).
- انفارکتوس کلیه، که ناشی از انسداد یکی از رگ‌های کلیه است و باعث آسیب و مرگ بافت کلیه می‌شود.
- تروما یا ضربه به کلیه و پهلو.
- ادرار خونی یا ادراری با رنگ صورتی (هماچوری).
- ادرار بدبو.
- تکرار ادرار.
- نیاز فوری به دفع ادرار.
- شب ادراری.
- تپش نامنظم قلب (آریتمی).
- خستگی و کسالت.
- اسپاسم عضلانی.
- تغییرات در ناخن‌ها.
- حالت تهوع.
- استفراغ.
- دوره‌های قاعدگی دردناک.
- کاهش ناخواسته و ناگهانی وزن.
- تغییر در میزان هوشیاری.
- غش کردن یا عدم واکنش.
- تب بالا (بیشتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد).
- عدم تولید ادرار.
- نفس‌نفس زدن (تاکی پنه).
- تپش قلب سریع (تاکی کاردی).
درد شدید در منعلائم کلیه درد به طور کلی متفاوت هستند و ممکن است نشانه‌های مشکلات جدی باشند.
در زیر علائمی که معمولاً با درد کلیه مرتبط می‌شوند، ذکر شده است:
- بزرگ شدن حالب (هیدرونفروز)، که ممکن است باعث افزایش حجم و فشار در کلیهها شود.
- وجود سرطان یا تومور در کلیه.
- بیماری کلیه پلی‌کیستیک، که باعث تشکیل توده‌های مایع در کلیهها می‌شود.
- عفونت‌های استرپتوکوکی مانند گلودرد استرپتوکوکی و زرد زخم، که می‌توانند به کلیهها نفوذ کنند و التهاب آنها را ایجاد کنند.
- وجود سنگ کلیه، که ممکن است باعث انسداد مجرای ادراری شود و درد شدیدی را به همراه داشته باشد.
- کیست‌های ساده در کلیه، که می‌توانند به صورت توده‌های مایع در کلیه شکل بگیرند.
- استفاده از داروی چشمی برین زولامید (Azopt)، که معمولاً برای درمان آب سیاه استفاده می‌شود و ممکن است به علائم درد کلیه منجر شود.
- پیلونفریت، که عفونتی در کلیه را نشان می‌دهد.
- وجود آبسه در کلیه یا منطقه اطراف آن (آبسه کلیوی یا پری‌نفریک).
- انفارکتوس کلیه، که ناشی از انسداد یکی از رگ‌های کلیه است و باعث آسیب و مرگ بافت کلیه می‌شود.
- تروما یا ضربه به کلیه و پهلو.
- ادرار خونی یا ادراری با رنگ صورتی (هماچوری).
- ادرار بدبو.
- تکرار ادرار.
- نیاز فوری به دفع ادرار.
- شب ادراری.
- تپش نامنظم قلب (آریتمی).
- خستگی و کسالت.
- اسپاسم عضلانی.
- تغییرات در ناخن‌ها.
- حالت تهوع.
- استفراغ.
- دوره‌های قاعدگی دردناک.
- کاهش ناخواسته و ناگهانی وزن.
- تغییر در میزان هوشیاری.
- غش کردن یا عدم واکنش.
- تب بالا (بیشتر از ۳۸ درجه سانتی‌گراد).
- عدم تولید ادرار.
- نفس‌نفس زدن (تاکی پنه).
- تپش قلب سریع (تاکی کاردی).
- درد
چه عواملی باعث بروز درد کلیه می‌شوند؟
با توجه به وظیفه کلیه در بدن که شامل تصفیه خون و خروج مواد غیرضروری از طریق ادرار است، هرگونه اختلال در عملکرد بخش‌های مرتبط با کلیه مانند حالب‌ها و مثانه می‌تواند منجر به درد کلیه شود.
یکی از شایع‌ترین علل درد کلیه، سنگ کلیه است. سنگ کلیه به دلیل تجمع و رسوب مواد معدنی در کلیه ناشی می‌شود که از طریق مصرف آب و غذاها وارد بدن می‌شوند. سنگ کلیه می‌تواند اندازه‌های مختلفی داشته باشد. اگر سنگ کوچک و ریز باشد، ممکن است با تکان‌های شدید و ناگهانی از طریق مجاری ادراری خروج یابد. اما اگر سنگ بزرگ باشد، ممکن است باعث انسداد مجاری ادراری شده و وضعیت بسیار خطرناک و دردناکی را برای فرد ایجاد کند.
علایم درد کلیه ناشی از عفونت مجاری ادراری چیست؟
عفونت در هر بخشی از مجاری ادراری، که ناشی از عوامل بیماری‌زا پس از ادرار آغاز می‌شود، می‌تواند منجر به درد کلیه و بروز عوارضی مانند تب، سوزش در ادرار و احساس بی‌حالی شود. در این صورت، توصیه می‌شود به یک دکتر ارولوژیست مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.
درد کلیه به علت عفونت کلیه (پیلونفریت) چه علائمی دارد؟
عفونت کلیه ناشی از عفونت مثانه تأثیر می‌پذیرد. وقتی که عفونت‌های موجود در مثانه به کلیه گسترش یابند، پیلونفریت رخ می‌دهد. بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا انسداد مجاری ادراری، خطر ابتلا به عفونت کلیه را افزایش می‌دهند. انسداد مجاری ادراری باعث بازگشت ادرار به مثانه و کلیه می‌شود و عفونت و درد شدیدی را به فرد مبتلا تحمیل می‌کند. اگر این وضعیت بدون درمان باقی بماند، می‌تواند به آسیب‌های دائمی در کلیه منجر شود.
بیماری کلیه پلی‌کیستیک، علت درد کلیه چیست؟
بیماری کلیه پلی‌کیستیک یک بیماری است که در آن کیست‌های پر از مایع در داخل کلیه شکل میگیرند و منجر به افزایش حجم کلیه و اختلال در عملکرد آن می‌شوند. این بیماری به صورت ارثی به ارث می‌رسد و عوامل ژنتیکی در بروز آن نقش دارند.
علت درد کلیه به دلیل آسیب‌دیدگی و حوادث چیست؟
برخوردهای شدید ورزشی و تصادفی، سقوط از ارتفاع، تعرض به شرایط گرمای شدید یا سرمای مستمر، برق‌گرفتگی و سایر عواملی که منجر به شوک و آسیب فیزیکی به کلیه می‌شوند، می‌توانند باعث درد و آسیب به بافتهای کلیه شوند.
درد کلیه و سرطان کلیه:
علائم کارسینومای کلیه شامل وجود خون در ادرار، درد مستمر در ناحیه پهلو و کمر، و تورم شکمی می‌باشند. سرطان کلیه یکی از رایج‌ترین انواع سرطان است و معمولاً در افراد بالای ۶۰ سال رخ می‌دهد.
علت درد کلیه سمت چپ به دلیل دیورتیکولیت چیست؟
درد شدید کلیه سمت چپ معمولاً ناشی از دیورتیکولیت است، که عبارت است از عفونت و التهاب کیسه‌های کوچک (دیورتیکول‌ها) در دیواره روده. این بیماری بیشتر در افراد مسن رخ می‌دهد، زیرا تعداد و اندازه این کیسه‌ها افزایش می‌یابد و ممکن است متورم شده و پاره شوند.
علت درد کلیه به دلیل بیماری سلیاک چیست؟
در صورتی که سیستم گوارشی فرد قادر به هضم و دفع پروتئینی به نام گلوتن نباشد، سیستم ایمنی به بخشی از روده کوچک حمله کرده و با آسیب رساندن به روده، باعث کاهش برخی ویتامین‌ها در بدن می‌شود.
علت درد در کلیهها به دلیل تولید گاز یا نفخ چیست؟
گازهایی که در حین بلعیدن و خوردن غذا و هنگام هضم غذا در معده و روده تولید می‌شوند، در صورتی که به درستی از طریق مقعد و مری خروجی پیدا نکنند، می‌توانند برای دستگاه گوارش و کلیهها مشکلاتی ایجاد کنند.
گازهایی که در دستگاه گوارش به وجود می‌آیند و در آن جا به سرقت می‌روند، به علت عوامل زیر شکل میگیرند. در صورت مشاهده هرگونه علائم و مشکلات نام برده در کودک، بهتر است به طبیب ارولوژی اطفال مراجعه کنید:
- هضم مواد غذایی
- بلع هوا
- مصرف سیگار
- جویدن آدامس
- پرخوری
- وجود مواد غذایی هضم نشده
- وجود باکتری‌ها
علت درد کلیه به دلیل بیماری التهابی روده چیست؟
بیماری‌های مزمن مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو به عنوان بیماری‌های التهابی روده شناخته می‌شوند که منجر به بروز التهاب‌های دردناک در کلیهها می‌شوند.
علت درد کلیه به دلیل سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) چیست؟
سندرم روده تحریک‌پذیر یک اختلال گوارشی مزمن است که می‌تواند باعث تحریک کلیه و ایجاد درد کلیه شود.
علت درد کلیه و فتق چیست؟
فتق به معنای فشار دادن یک قسمت از اندام یا بافت بدن، به دیواره شکم به سمت بیرون است. بافت و اندامی که فتق دارد، می‌تواند باعث فشردگی و آسیب رسیدن به کلیهها شود.
علت درد کلیه به دلیل یبوست چیست؟
یبوست در نتیجه مشکلات گوارشی، کاهش حرکت روده و رژیم غذایی نامناسب رخ می‌دهد و می‌تواند بر عملکرد سیستم گوارش و کلیه تأثیر منفی بگذارد.
علت درد کلیه به دلیل انسداد روده چیست؟
در صورت وقوع انسدادی در روده، می‌تواند مسیر عبور مواد غذایی را مسدود کرده و منجر به بروز مشکلاتی برای کلیهها شود.
انواع درد کلیه چگونه هستند؟
درد کلیه می‌تواند در یک طرف (راست یا چپ) یا هر دو طرف به صورت همزمان رخ دهد. درد کلیه راست، درد کلیه چپ یا درد هر دو، از انواع دردهایی است که ممکن است شما احساس کنید. در ادامه به بررسی نوع درد کلیه می‌پردازیم.
درد کلیه راست ممکن است به دلیل عوامل زیر رخ دهد:
۱. عفونت ادراری (UTI): عفونت در مجاری ادراری می‌تواند به درد پهلوی راست منجر شود.
۲. سنگ کلیه: وجود سنگ کلیه در مجرای ادراری می‌تواند علت درد پهلوی راست باشد.
۳. مشکلات اسکلتی عضلانی: فشار عضلانی یا عصب مچ دست و مشکلات اسکلتی می‌توانند باعث درد در منطقه پهلوی راست شود.
۴. سرطان مثانه یا کلیه: وجود سرطان در مثانه یا کلیه نیز می‌تواند عامل درد پهلوی راست باشد.
۵. بیماری کلیوی: بیماری‌های مرتبط با کلیه مانند التهاب کلیه نیز می‌توانند علت درد پهلوی راست باشند.
۶. دیورتیکولیت: التهاب و عفونت در دیواره کولون (روده بزرگ) می‌تواند به درد پهلوی راست منجر شود.
۷. بیماری کیسه صفرا: وجود عفونت یا سنگ در کیسه صفرا نیز می‌تواند باعث درد پهلوی راست شود.
۸. آپاندیسیت: التهاب آپاندیکس (سوزاک) نیز ممکن است به درد پهلوی راست منجر شود.
۹. انسداد در مجاری ادراری: وجود انسداد در مجاری ادراری می‌تواند علت درد پهلوی راست باشد.
درد کلیه سمت چپ با درد کلیه سمت راست اندکی تفاوت دارد. این نوع درد ممکن است به دلیل مشکلات زیر رخ دهد:
۱. مشکلات عصبی: مشکلات مربوط به عصب‌ها می‌توانند علت درد کلیه سمت چپ باشند.
۲. درد دندان: درد دندان ممکن است به درد کلیه سمت چپ ایجاد تأثیر کند.
۳. مشکلات گوارشی: برخی از مشکلات گوارشی می‌توانند باعث درد کلیه سمت چپ شوند.
۴. آسیب کلیوی به دلیل ضربه: آسیب شدید به کلیه ناشی از ضربه می‌تواند باعث درد کلیه سمت چپ، تغییر غیرطبیعی ضربان قلب و فشار خون و ایجاد شوک شود.
این عوامل نیز برای درد کلیه سمت راست ذکر شده است.
راه‌های درمان درد کلیه را می‌توان به شکل زیر بررسی کرد:
- مصرف آب فراوان: نوشیدن مقدار زیادی آب می‌تواند به شدت در درمان درد کلیه کمک کند. آب فراوان کمک می‌کند تا عفونت‌های مجاری ادراری دفع شوند. همچنین، با نوشیدن آب به میزان کافی، غلظت ادرار کاهش می‌یابد و درد در هنگام ادرار آرام می‌گیرد. به طور کلی، توصیه می‌شود که در شبانه‌روز حداقل ۸ لیوان آب مصرف شود، به ویژه توصیه می‌شود که این مقدار توسط پزشکان کلیه در بزرگسالان و کودکان رعایت شود.
- استفاده از داروها: برخی داروها می‌توانند در کنترل درد کلیه موثر باشند. معمولاً پزشکان می‌توانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپرین را تجویز کنند. همچنین، در موارد خاصی ممکن است نیاز به داروهای تسکین درد قوی‌تر مانند آنالژزیک‌ها باشد.
- استراحت و آرامش: در صورت درد کلیه، استراحت و آرامش برای بدن بسیار مهم است. اجتناب از فعالیت‌های سنگین و استراحت در خانه می‌تواند به بهبود درد کلیه کمک کند.
- رژیم غذایی مناسب: رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل با مصرف مقادیر مناسبی از آب، میوه‌ها و سبزیجات، و کاهش مصرف نمک و مواد غذایی آماده‌ی غنی از چربی و نمک می‌تواند در کاهش ریسک ایجاد مشکلات کلیه کمک کند.
با این حال، در صورت بروز درد شدید، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق تعیین شود و درمان مناسب برای شما تعیین گردد.
یک روش درمانی برای درد کلیه، مصرف پروبیوتیک‌ها است. پروبیوتیک‌ها یک نوع ماده حاوی باکتری مفید هستند که در مواد لبنی مانند ماست و شیر یافت می‌شوند. این باکتری‌ها مانع تجمع باکتری‌های غیرمفید در روده می‌شوند. با جایگزینی باکتری‌های مفید در روده، سیستم ایمنی بدن تقویت می‌شود و فرآیندهای هضمی و دفعی آسان‌تر و سریع‌تر اتفاق می‌افتد. مصرف پروبیوتیک‌ها همچنین می‌تواند تأثیر داروهای مصرفی را افزایش دهد.
همچنین، یک روش دیگر برای درمان درد کلیه، مصرف میوه کرن بری (توت خرس) است. این میوه و آبمیوه آن معمولاً به افرادی که به انسداد مجاری ادراری مبتلا هستند، توصیه می‌شود. کرن بری خواص ضد التهابی دارد و می‌تواند در آرامش درد کلیه موثر باشد.
کاهش درد کلیه با استفاده از حمام آب گرم و نمک اپسوم
نمک اپسوم یک ماده طبیعی سم‌زدا است که به بدن آرامش می‌بخشد. ترکیب آب گرم و نمک اپسوم می‌تواند در کاهش درد کلیه موثر باشد.
تسکین درد کلیه با استفاده از گرما
استفاده از گرمای مستقیم با استفاده از گرمای خشک یا گرمای مرطوب با استفاده از کیسه آب گرم، کیسه نمک یا حوله می‌تواند در کاهش درد کلیه موثر باشد.
درمان درد کلیه با مصرف مسکن‌ها به جز آسپرین
مصرف آسپرین در همراهی با مشکلات کلیوی ممکن است منجر به ورود خون به مجاری ادراری شود. در صورتی که قصد مصرف داروی مسکن برای درد کلیه را دارید، بهتر است از دیگر داروهای مسکن مانند ایبوپروفن، دیکلوفناک و ژلوفن استفاده کنید.
درمان درد کلیه با استفاده از گیاه جعفری
جعفری یک گیاه است که به افزایش تکرار ادرار کمک می‌کند. این گیاه توانایی افزایش تعداد و حجم ادرار در طول روز و شب را دارد. با افزایش تعداد و حجم ادرار، کلیهها آرامش می‌یابند و عفونت‌ها به سرعت از بدن دفع می‌شوند.
اجتناب از مصرف محرک‌ها
مصرف الکل و قهوه هر دو قابلیت تحریک مجاری ادرار را دارند. برای کاهش و درمان درد کلیه، به مرور زمان مصرف الکل و قهوه را کاهش دهید.
کاهش درد کلیه با مصرف میوه سیب
سیب یک میوه عالی برای کاهش التهاب و تسکین درد کلیه است. سیب می‌تواند احتمال انتشار عفونت باکتریایی را کاهش دهد. بنابراین، برای درمان و تسکین درد کلیه، می‌توانید سیب را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
درمان درد کلیه عفونی با نوشیدن چای سبز
مصرف چای سبز می‌تواند عفونت‌های باکتریایی را کاهش دهد. اگر درد کلیه‌های شما به علت عفونت است، با مشاوره پزشک خود، می‌توانید هر روز چای سبز مصرف کنید.
کاهش درد کلیه با مصرف مرکبات
مصرف مرکبات و مواد غذایی اسیدی می‌تواند در کاهش دردهای کلیه موثر باشد. لیمو، پرتقال، گریپ‌فروت و لیموترش را در برنامه غذایی خود لحاظ کنید.
زمانی که با علائم خطرناک زیر مواجه شوید، بهتر است به طور فوری به پزشک کلیه مراجعه کنید:
- تغییر رنگ ادرار
- درد هنگام ادرارکردن
- وجود خون در ادرار
- احساس دفع فوری ادرار
- تب
- وجود سنگ در ادرار
- بی‌حالی
- تکرار ادرار، به ویژه در شب
- افزایش فشار خون
- ورم دست و پا یا پف اطراف چشم
- اختلال در سطح کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN) یا نرخ فیلتراسیون گلومرولی (GFR) کمتر از ۶۰
نظرات کاربران