ساده ترین روش درمان نرمی مفاصل

نرمی استخوان

نرمی استخوان یا راشیتیسم، یک نوع اختلال اسکلتی است که به دلیل کمبود ویتامین D، کلسیم یا فسفات ایجاد می‌شود. تأمین کافی این مواد مغذی برای رشد استخوان‌های قوی و سالم بسیار مهم است. افراد مبتلا به نرمی استخوان عموماً دارای استخوان‌های ضعیف و نرم، قد کوتاه و کمبود رشد هستند و در موارد شدید ممکن است تغییر شکل اسکلت بدن را تجربه کنند.

بطور کلی، ویتامین D به بدن کمک می‌کند تا بتواند کلسیم و فسفات بیشتری را از روده جذب کند. شما می‌توانید ویتامین D را از منابع غذایی مختلف مانند شیر، تخم‌مرغ و ماهی دریافت کنید. همچنین، بدن شما می‌تواند این ویتامین را از تابش نور خورشید تولید کند.

کمبود ویتامین D و تأثیر آن بر سطح کلسیم و فسفات در بدن

کمبود ویتامین D منجر به کاهش قابل توجهی در حفظ سطح کافی کلسیم و فسفات در بدن می‌شود. در این شرایط، بدن تلاش می‌کند با تولید هورمون‌هایی که باعث ترشح کلسیم و فسفات از استخوان‌ها به خون می‌شوند، این کمبود را جبران کند. این موضوع باعث ایجاد ضعف و نرمی در استخوان‌ها می‌شود زمانی که با کمبود این مواد معدنی ضروری روبه‌رو می‌شوند.

بطور کلی، کودکان در معرض بیشترین خطر ابتلا به کمبود ویتامین D قرار دارند، زیرا بدن آن‌ها هنوز در فرایند رشد است. به همین دلیل، نرمی استخوان بیشتر در نوزادان و کودکان در رده سنی ۶ تا ۳۶ ماه دیده می‌شود. عواملی مانند زندگی در مناطق با نور آفتاب کم، مصرف ناکافی گوشت و محصولات لبنی، و یا وراثت می‌توانند عامل خطر افزایش شدن این کمبود ویتامین D در برخی افراد باشند.

افزودن ویتامین D یا کلسیم به رژیم غذایی به طور کلی می‌تواند به اصلاح مشکلات استخوانی مرتبط با نرمی استخوان کمک کند. از این رو، از سال ۱۹۴۰ به بعد، کشورهای پیشرفته با ارائه مواد غذایی غنی شده با ویتامین D مانند غلات، توانستند این بیماری را کنترل کنند.

اگر نرمی استخوان به دلیل مشکل پزشکی دیگری رخ دهد، ممکن است کودک شما به داروهای اضافی یا درمان‌های دیگر نیاز داشته باشد. برخی از ناهنجاری‌های اسکلتی ناشی از این بیماری ممکن است نیاز به جراحی اصلاحی داشته باشند. بنابراین، در صورت مشاهده هرگونه علائم نرمی استخوان، بهتر است با پزشک متخصص کودکان یا پزشک ارتوپد متخصص کودکان مشورت کنید تا جلوی پیشرفت این بیماری گرفته شود.

علائم نرمی استخوان چیست؟

چگونه می‌توانیم تشخیص دهیم که کودکمان دچار نرمی استخوان است؟ یا چگونه می‌توانیم خودمان تشخیص دهیم که دچار نرمی استخوان هستیم؟

می‌توان گفت که علائم و نشانه‌های این بیماری می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• تأخیر در رشد طبیعی
• کوتاهی قد
• تأخیر در مهارت‌های حرکتی
• احساس درد در ستون فقرات، لگن، بازوها و پاها
• ضعف عضلانی و گرفتگی عضلات
• شکستگی بی‌دلیل استخوان
• تغییر شکل دندان‌ها
• تأخیر در تشکیل دندان‌ها
• ایجاد سوراخ در مینای دندان
• آبسه
• نقص در ساختار دندان
• تغییر شکل اسکلت بدن
• داشتن یک استخوان سینه برجسته
• ایجاد انحنا در ستون فقرات
• تغییر شکل لگن
• ایجاد انحنا در فرم پاها و تغییر شکل آن‌ها به‌صورت خمیده
• افزایش ضخامت مچ دست یا پا
• تغییر شکل جمجمه

لطفاً در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است با پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص صحیح و درمان مناسب ارائه شود.

علل نرمی استخوان چیست و چه کسانی بیشتر دچار این مشکل می‌شوند؟

برای جذب کلسیم و فسفر از غذاها، بدن کودکان به ویتامین D نیاز دارد. اگر بدن کودک شما به مقدار کافی ویتامین D دریافت نکند یا در استفاده صحیح از آن مشکل داشته باشد، ممکن است نرمی استخوان ایجاد شود.

عواملی که می‌توانند به بروز نرمی استخوان منجر شوند عبارتند از:

• کمبود ویتامین D
• کمبود کلسیم و فسفر در رژیم غذایی
• مشکلات جذب و هضم مواد مغذی در بدن
• اختلالات هورمونی، از جمله هایپوپاراتیروئیدیسم و هیپوتیروئیدیسم
• بیماری‌های مزمن مانند کلیوپاتی، سلیاک و بیماری کرون
• عوامل وراثتی و ژنتیکی

به طور کلی، برای بروز این بیماری عوامل مختلفی وجود دارد که عبارتند از:

کمبود ویتامین D:
اشعه ماوراء بنفش نور خورشید به سلول‌های پوست کمک می‌کند تا پیش‌ماده ویتامین D را از حالت غیرفعال به حالت فعال تبدیل کنند. اگر کسی به اندازه کافی ویتامین D تولید یا مصرف نکند، ممکن است بدنش کلسیم کافی را از غذا جذب نکند و به علت کمبود کلسیم، سطح آن در خون کاهش یابد. این موضوع می‌تواند به بدشکلی استخوان‌ها و دندان‌ها، و همچنین مشکلات عصبی و عضلانی منجر شود. معمولاً کودکانی که:
پوست تیره دارند،
وقت زیادی را در داخل منزل می‌گذرانند،
در هنگام برون‌رفت از منزل مدام از کرم ضدآفتاب استفاده می‌کنند،
از رژیم غذایی گیاهی بدون لاکتوز پیروی می‌کنند، یا
دارای بیماری‌های سلامتی مانند بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده، سیستیک فیبروزیس و مشکلات کلیوی هستند که از تولید یا جذب ویتامین D در بدن جلوگیری می‌کنند،
دچار کمبود ویتامین D می‌شوند.

• آلودگی هوا:

زندگی در مناطق با سطح بالایی از آلودگی هوا همچنین می‌تواند به بروز این بیماری مربوط شود.
لطفاً در صورت بروز هرگونه علائم نرمی استخوان یا در صورت احتمال وجود این مشکل، بهتر است با پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب ارائه شود.

درباره نوزادان، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) بیان می‌کند که شیر مادر به تنهایی ویتامین D کافی را فراهم نمی‌کند. به همین دلیل، آکادمی اطفال آمریکا توصیه می‌کند که نوزادانی که به طور کامل یا جزئی از شیر مادر تغذیه می‌شوند، مکمل‌های ویتامین D با میزان 400 واحد بین‌المللی (یا 10 میکروگرم) مصرف کنند. در حال حاضر، انواع شیر خشک حاوی ویتامین D در بازار موجود است.

• عوامل ژنتیکی

بعضی از انواع نرمی استخوان به دلیل بیماری‌های ژنتیکی رخ می‌دهند. به عنوان مثال، در شرایط نادری مانند راشیتیسم هایپوفسفاتمیک که در آن کلیه‌ها قادر به پردازش فسفات به‌صورت مناسب نیستند، کمبود فسفات در خون منجر به ضعف و نرمی استخوان می‌شود. معمولاً در هر 20,000 نوزاد تازه متولد، یک نفر به این بیماری ارثی مبتلا می‌شود.

علاوه بر این، عوامل ژنتیکی که توانایی بدن در استفاده از کلسیم را تحت تأثیر قرار می‌دهند، می‌توانند نرمی استخوان را ایجاد کنند. این عوامل شامل مواردی است که بر عملکرد کبد، کلیه و روده تأثیر می‌گذارند. حضور مقدار کافی کلسیم برای استحکام استخوان‌ها بسیار حائز اهمیت است.

انواع نرمی استخوان

بیماری نرمی استخوان معمولاً به تناسب شدت آن (از خفیف تا شدید) و محل درگیری استخوان‌ها، انواع مختلفی دارد. بخش قابل توجهی از این مسئله به دلیل زمان شروع و درمان به موقع آن وابسته است. اگر درمان نرمی استخوان به تأخیر بیفتد، ممکن است از حالت خفیف به شدتی بالاتر تغییر کند و در نهایت، به جای یک روند درمان ساده، نیاز به جراحی‌های ترمیمی برای درمان پیدا کند.

فاکتورهای خطر شایع در نرمی استخوان
فاکتورهایی که می‌توانند خطر ابتلا به نرمی استخوان در نوزادان و کودکان را افزایش دهند، عبارت‌اند از:

• پوست تیره: تیرگی پوست ناشی از وجود مقادیر بیشتری از رنگدانه ملانین می‌تواند توانایی پوست در تولید ویتامین D از نور خورشید را کاهش دهد.
• کمبود ویتامین D در مادر در دوران بارداری: کمبود ویتامین D در مادر در طول بارداری ممکن است باعث شود که نوزاد با علائم نرمی استخوان به دنیا بیاید یا در مدت چند ماه پس از تولد به آن مبتلا شود.
• موقعیت جغرافیایی زندگی: کودکانی که در مناطق با میزان آفتاب کمتر زندگی می‌کنند، بیشتر در معرض خطر نرمی استخوان قرار دارند.
• تولد زودرس: نوزادانی که قبل از موعد مقرر به دنیا می‌آیند، معمولاً سطح ویتامین D کمتری دارند زیرا زمان کمتری برای دریافت ویتامین از مادر خود دارند.
• داروها: به نظر می‌رسد برخی از داروهای ضدتشنج و ضدویروس مورد استفاده برای درمان عفونت‌های اچ‌آی‌وی، توانایی جذب و استفاده از ویتامین D را در بدن مختل می‌کنند.
• شیردهی: شیر مادر تنها ویتامین D کافی برای پیشگیری از نرمی استخوان را فراهم نمی‌کند. بنابراین، نوزادانی که به طور انحصاری از شیر مادر تغذیه می‌شوند، باید قطره ویتامین D نیز دریافت کنند.

آیا امکان پیشگیری از نرمی استخوان وجود دارد؟

روشی که می‌تواند در پیشگیری از نرمی استخوان موثر باشد، قرار گرفتن روزانه در معرض نور خورشید است. در اکثر فصول سال، حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قرار گرفتن در معرض آفتاب (نزدیک به ظهر) کافی است. با این حال، اگر پوست تیره دارید یا در فصل زمستان هستید، ممکن است نتوانید مقدار کافی ویتامین D را از طریق قرار گرفتن در معرض آفتاب دریافت کنید.

برای پیشگیری از نرمی استخوان، اطمینان حاصل کنید که کودک شما از غذاهایی که به طور طبیعی حاوی ویتامین D هستند، مثل ماهی‌های چرب (مانند ماهی آزاد و ماهی تن)، روغن ماهی و زرده تخم‌مرغ، یا غذاهای غنی شده با ویتامین D استفاده می‌کند. برای تعیین میزان ویتامین D در غذاهای غنی شده، برچسب آن‌ها را بررسی کنید. اگر باردار هستید و یا نوزاد شما کمبود ویتامین D دارد، در مورد مقدار و نحوه مصرف مکمل‌های ویتامین D، از پزشک متخصص استخوان پزشکی خود سؤال کنید.

روش‌های تشخیص نرمی استخوان در انواع سنین

دکتر متخصص استخوان‌پزشک می‌تواند در مرحله اول، با انجام معاینه فیزیکی، نرمی استخوان را تشخیص دهد. به طور معمول، با اعمال فشار کمی بر روی استخوان‌ها و بررسی حساسیت یا درد، معاینه انجام می‌شود. پزشک همچنین ممکن است برای کمک به تشخیص دقیق‌تر، انجام آزمایش‌های خاصی را توصیه کند، از جمله:

آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح کلسیم و فسفات در خون.
تصویربرداری اشعه ایکس استخوان به منظور بررسی تغییرات شکل استخوان‌ها.
در موارد نادر، نمونه‌برداری استخوان نیز انجام می‌شود. این شامل برداشتن یک قطعه کوچک از استخوان است که در نهایت برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

اطلاعات مهم درباره انواع درمان‌های نرمی استخوان

ممکن است شما درباره انواع درمان‌های نرمی استخوان سؤالاتی داشته باشید. در پاسخ باید بگوییم که بله، درمان‌های موثری برای نرمی استخوان وجود دارند و نیازی به نگرانی نیست، حتی در صورتی که تأخیری در مراجعه به پزشک داشته باشید. درمان نرمی استخوان عمدتاً شامل جایگزینی ویتامین‌ها یا مواد معدنی که در بدن کمبود داشته باشند، است. این درمان باعث کاهش علائم مرتبط با این بیماری می‌شود.

اگر کودک شما کمبود ویتامین D دارد،

احتمالاً پزشک ارتوپد کودکان توصیه می‌کند که در صورت امکان روزانه به مدت یک ربع در معرض نور خورشید قرار گیرد. همچنین، تشویق می‌شود که کودک از محصولات غذایی غنی از ویتامین D مانند ماهی، جگر، شیر و تخم‌مرغ استفاده کند. دقیقاً مواد غذایی که باید در پاسخ به سؤال “برای درمان نرمی استخوان چه بخوریم؟” مصرف شوند، توضیح داده می‌شود.

از مکمل‌های کلسیم و ویتامین D نیز می‌توان برای درمان نرمی استخوان استفاده کرد. برای مشخص کردن دوز صحیح این مکمل‌ها، بهتر است از پزشک خود سؤال کنید، زیرا مقدار مورد نیاز بسته به سن بیمار متفاوت است. همچنین باید به این نکته توجه کنید که مصرف بیش از حد مکمل‌های ویتامین D یا کلسیم می‌تواند خطرناک باشد.

در صورتی که نرمی استخوان منجر به ایجاد ناهنجاری‌های اسکلتی شود، ممکن است کودک شما نیاز به بریس‌هایی برای تصحیح موقعیت صحیح استخوان‌ها داشته باشد. در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی اصلاحی برای کودک شما وجود داشته باشد.

در مورد درمان نرمی استخوان وراثتی، معمولاً ترکیبی از مکمل‌های فسفات و مقادیر زیادی از یک فرم خاص ویتامین D تجویز می‌شود. افزایش سطح ویتامین D، کلسیم و فسفات بهبودی در این اختلال را تسریع می‌کند. اکثر کودکان مبتلا به نرمی استخوان در طی یک هفته بهبودی را تجربه می‌کنند.

درمان نرمی استخوان با استفاده از داروهای گیاهی
جالب است بدانید که بسیاری از گیاهان دارای مقادیر غنی از ویتامین D، کلسیم و فسفات هستند که شاید با برخی از آن‌ها آشنا نباشید.

برخی از مثال‌های این گیاهان عبارتند از:

• گیاه دم‌اسبی: این گیاه دارای سطوح بالایی از پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سایر مواد معدنی است؛ بنابراین، مصرف دمنوش آن برای درمان پوکی استخوان و نرمی استخوان مفید است.
• گیاه قاصدک: ریشه و برگ‌های این گیاه غنی از ویتامین D و کلسیم هستند. می‌توانید از برگ‌های آن سوپی تهیه کنید و به کودک خود بدهید.
• گیاه گزنه: استفاده از گیاه گزنه به عنوان درمان دردهای اسکلتی از گذشته رایج بوده است. می‌توانید کمی آب داغ را روی گیاه گزنه بریزید و بعد از ۴ تا ۸ ساعت، عصاره آن را میل کنید.